Wchodzisz i wiesz

"Dzisiaj po południu odeszła nasza ukochana Mama i Babcia. Uwielbiała tu zaglądać i pisać" - rodzina Magdy Umer opublikowała taki post w jej mediach społecznościowych. Artystka miała 76 lat. Była piosenkarką, reżyserką, pisała. Przyjaciółkę w poruszającym wpisie pożegnała Krystyna Janda. Beata Zatońska

RegioJet odwołał niemal połowę wcześniej zamówionych tras w rocznym rozkładzie jazdy, który zacznie obowiązywać od 14 grudnia - przekazały PKP Polskie Linie Kolejowe. Spółka dodała, że analizuje "możliwość podjęcia kroków prawnych w związku z nieodpowiedzialnym postępowaniem przewoźnika".

W piątek całą Polskę obiegła smutna informacja o śmierci Magdy Umer. Piosenkarka, wykonawczyni poezji śpiewanej, dziennikarka, reżyserka, scenarzystka i aktorka odeszła w wieku 76 lat. Artystkę żegnają znajomi ze świata mediów i kultury, instytucje i osoby publiczne. „Zawsze intensywnie była sobą” – podkreślił dziennikarz Tomasz Raczek.

Rok 2026 zapowiada się jako czas dynamicznych zmian i znaczących możliwości w sferze finansowej. Astrologiczne tranzyty, w tym ruchy Jowisza i Saturna, wskażą, gdzie należy szukać stabilizacji, a gdzie czeka nas ryzyko. Kluczem do sukcesu będzie elastyczność i zdolność do podejmowania przemyślanych decyzji. Oto horoskop finansowy na 2026 rok dla wszystkich znaków zodiaku. Stella Astrella

53-letnią Mohammadi zatrzymano podczas uroczystości w meczecie w Meszhedzie, upamiętniającej Khosrowa Alikordiego, byłego więźnia politycznego i prawnika walczącego o prawa człowieka, broniącego demonstrantów. Znaleziono go martwego na początku grudnia. 45-latek zginął w niejasnych okolicznościach.

Oficjalnie u Alikordiego stwierdzono zawał, nieoficjalnie wiadomo, że miał pękniętą czaszkę. Wcześniej informował, że jego życie jest zagrożone. Organizacja Iran Human Rights z siedzibą w Norwegii oświadczyła, że „posiada bardzo poważne podejrzenie, że była to zbrodnia popełniona przez państwo” i wezwała do przeprowadzenia niezależnego śledztwa.

16 lat więzienia dla Narges Mohammadi

W 2016 roku sama Mohammadi została skazana na 16 lat więzienia za stworzenie i prowadzenie „ruchu praw człowieka, który domaga się zniesienia kary śmierci”. W grudniu 2024 roku tymczasowo zwolniono ją z odbywania kary ze względu na stan zdrowia. Nadal brała jednak udział w protestach i udzielała wypowiedzi międzynarodowym mediom. Nie jest jasne, czy Mohammadi zostanie przewieziona teraz do więzienia, by odbyć resztę wyroku.

Jej zwolennicy napisali, że „została w piątek brutalnie zatrzymana przez służby bezpieczeństwa i policję”. Oprócz niej zatrzymano też kilku innych działaczy, w tym aktywistkę Sepideh Gholian. Dziennikarka była w przeszłości więziona i torturowana.

„Fundacja Narges apeluje o natychmiastowe i bezwarunkowe zwolnienie wszystkich zatrzymanych, którzy uczestniczyli w uroczystości oddania hołdu i okazania solidarności. Ich zatrzymanie stanowi poważne złamanie podstawowych swobód” – napisano w oświadczeniu.

Według zwolenników Mohammadi miała w więzieniu kilka ataków serca, po czym w 2022 roku przeszła operację. Protestowała nawet będąc w odosobnieniu, prowadziła między innymi głodówki.

Pokojowa Nagroda Nobla dla Iranki

Mohammadi w 2023 roku została nagrodzona Pokojową Nagrodą Nobla za „walkę przeciw opresji kobiet w Iranie oraz popularyzację praw człowieka i wolności jednostki”. Uhonorowaną ją za trwającą dziesiątki lat aktywność, która skutkowała licznymi aresztowaniami i latami spędzonymi za kratami.

Była skazywana między innymi za „propagandę antypaństwową” czy walkę wymierzoną w obowiązek noszenia hidżabu przez kobiety oraz karę śmierci w Iranie. W listopadzie, informując o 19. urodzinach dzieci bliźniaków, które mieszkają z ojcem w Paryżu, przekazała, że otrzymała dożywotni zakaz opuszczania Iranu.

Czytaj także: Chłosta i więzienie za brak hidżabu. „Zakłócanie porządku publicznego”

Zdaniem rosyjskiego sądu skazani winni są bezprawnego ścigania i zatrzymania, a także spiskowania w celu ataku na osoby objęte ochroną międzynarodową – poinformował portal.

Najwyższy wyrok – 15 lat – został wymierzony prokuratorowi Karimowi Khanowi. Pozostałych oskarżonych skazano na kary od trzech i pół do 15 lat pozbawienia wolności.

„Nielegalne” ściganie Rosjan

Prokurator twierdził, że w lutym i marcu 2022 r. Khan „nielegalnie ścigał obywateli Rosji”, zaś prezydium MTK „zleciło świadomie wydanie nielegalnych nakazów aresztowania”. Wcześniej władze informowały, że sprawa przeciwko przedstawicielom MTK została wszczęta w związku z nakazami aresztowania Putina i rzeczniczki praw dziecka Marii Lwowej-Biełowej.

W 2023 roku Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakaz aresztowania Putina jako podejrzanego o zbrodnie wojenne, polegające na bezprawnych deportacjach do Rosji dzieci z okupowanych terenów Ukrainy. O to samo oskarżona została Lwowa-Biełowa. 

Zobacz też: Trump atakuje Międzynarodowy Trybunał Karny. Sankcje jak na Rosjan

Premier Donald Tusk, zmieniając nazwę z Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) na Port Polska, stwierdził, że to koniec nazwy, którą "nasi poprzednicy zhańbili". Czołowy przewoźnik lotniczy na polskim rynku Ryanair w ostrych słowach komentuje nowy pomysł rządu.

„Polska kultura straciła dzisiaj jeden ze swoich najczulszych głosów. Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Magdy Umer – mistrzyni piosenki literackiej, reżyserki, scenarzystki i aktorki” – napisano na portalu X Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

„Jej niezwykła wrażliwość, eteryczny głos i kunszt interpretacyjny ukształtowały pokolenia słuchaczy. Przez dekady czarowała nas słowem, pielęgnując pamięć o twórczości Agnieszki Osieckiej i Jeremiego Przybory. W 2009 r. odznaczyliśmy ją Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Rodzinie i Bliskim Artystki składamy wyrazy głębokiego współczucia” – czytamy we wpisie. 

Kondolencje rodzinie złożył także prezydent Krakowa, Aleksander Miszalski, który podkreślił związki Magdy Umer z tym miastem.

„Wybitna artystka, interpretatorka poezji, reżyserka i jedna z najważniejszych postaci polskiej kultury drugiej połowy XX wieku. Jej głos przez dekady uczył wrażliwości, słuchania i myślenia. Choć związana z Warszawą, była bliska Krakowowi i krakowskiej publiczności. Występowała na naszych scenach, współtworzyła duch piosenki literackiej i poezji śpiewanej, tak silnie wpisanej w nasze miasto i jego tradycję. Pozostanie z nami w słowach Osieckiej, Młynarskiego i Kofty, którym nadawała niepowtarzalne znaczenie oraz w pamięci tych, dla których kultura była i jest przestrzenią rozmowy o sprawach najważniejszych” – napisał prezydent Krakowa.

Czytaj też: Nie żyje Magda Umer. Muzyczna ikona miała 76 lat

Dziennikarz Tomasz Raczek wskazał, że artystka „Przeszeptała całe swoje życie. Intymnie, odważnie, niepodlegle. Zawsze intensywnie była sobą. Nie dało się jej lekceważyć. Była twarda, ale wcale nie silna. Była delikatna, ale nigdy nie lękliwa”.

„Dziś, gdy zniknęła z naszego realu, czuję się jakby grunt usunął się spod jednej nogi stołu, przy którym siedzimy. Stół co prawda nadal stoi ale blat zrobił się krzywy” – dodał Raczek. 

„Mądrość, elegancja, talent i empatia. To słowa, które cisną się na usta kiedy o Tobie myślę. Trochę za wcześnie udałaś się do Marysi Czubaszek i Asi Kołaczkowskiej. Za wcześnie… Myślałem, że zagramy jeszcze w skrable w @MiastoPolanica” – podkreślił dziennikarz muzyczny Hirek Wrona. 

„Niewiele było tak zdolnych, wręcz tak wybitnie uzdolnionych, mądrych, a zarazem dobrych, empatycznych i życzliwych ludzi - tak w ‘polskiej piosence’, jak i blisko mojego Taty – jak Magda właśnie. Kto będzie teraz dbał o pamięć o najlepszej polskiej twórczości i o najgenialniejszych autorach ostatnich 60 lat? Dziękuję Ci za wszystko kochana. Wspaniale, że byłaś. Zawdzięczamy Ci tak wiele. Także prywatnie. Patrz, tyle razy rozmawialiśmy niedawno o tym utworze. Szczęśliwej podróży Aniele” – napisał Stanisław Trzciński.

Magda Umer zadebiutowała na scenie pod koniec lat 60. XX wieku. Jako piosenkarka, specjalizująca się w poezji śpiewanej, była wielokrotnie nagradzana na festiwalach, m.in. w Opolu. Współpracowała m.in. z Agnieszką Osiecką, Włodzimierzem Nahornym i Wojciechem Młynarskim. Z powodzeniem zajmowała się również reżyserią widowisk muzycznych, poetyckich i teatralnych. Koncertowała jeszcze w tym roku.

Czytaj też: Nie żyje ceniony reżyser teatralny i pedagog Piotr Cieplak

W najbliższą niedzielę, 14 grudnia, w sieci marketów Kaufland zaplanowany jest ogólnopolski strajk ostrzegawczy. Pracownicy mają wstrzymać pracę na dwie godziny. Władze firmy tuż przed strajkiem poinformowały o podwyżkach dla pracowników. Agnieszka Maj

Prezydium Komitetu Politycznego Prawa i Sprawiedliwości zebrało się w piątek w celu wyjaśnienia narastających sporów wewnętrznych i braku dyscypliny medialnej. Prezes Jarosław Kaczyński zapowiedział, że na posiedzeniu jasno postawi sprawę wyznaczania kandydatów na premiera. Wśród polityków, których dotyczą medialne spory, wymienia się Mateusza Morawieckiego, Jacka Sasina oraz osoby związane ze Zbigniewem Ziobrą Olga Skórko

Ważna uwaga: data premiery wielu filmów w kinach w Polsce różni się od daty premiery światowej. W naszym zestawieniu zamieściliśmy daty polskich premier.

Premiery kinowe w 2026 roku

„Pomoc domowa”, reż. Paul Feig, USA

Premiera: 1 stycznia

Thriller o młodej kobiecie uciekającej przed demonami przeszłości, która zatrudnia się w domu bogatego małżeństwa. Jak nietrudno się domyślić, trafia z deszczu pod rynnę i szybko odkrywa kolejne zagrożenia. W roli głównej bohaterki występuje Sydney Sweeney.

„Dziki”, reż. Maciej Kawulski, Polska

Premiera: 1 stycznia

Surowa i brutalna opowieść o zbóju z XVII-wiecznych Karpat to pierwsza głośna polska premiera w 2026 roku. Przedpremierowe opinie wskazują, że wrażenie robią tu przede wszystkim bardzo udane ujęcia. Kawulski zebrał na planie „świeżą” i nieoczywistą ekipę. Są w niej m.in. Tomasz Włosok, Leszek Lichota, Agata Buzek i Zofia Jastrzębska.

„Wielki Marty”, reż. Josh Safdie, USA

Premiera: 30 stycznia

Historia sportowca z obsesją doskonałości, który zrobi wszystko, żeby spełnić swoje marzenie o wielkości. Gra go Timothee Chalamet, a u jego boku na ekranie pojawią się m.in. Gwyneth Paltrow, Kevin O’Leary czy raper Tyler the Creator. Na razie film zbiera bardzo dobre recenzje krytyków.

Zobacz też: Powrót „Avatara”, świąteczne filmy. Lista premier kinowych w grudniu

„Wichrowe wzgórza”, reż. Emerald Fennell, USA

Premiera: 14 lutego

W nowej ekranizacji słynnej powieści Emily Bronte w rolę kochanków wcielają się Margot Robbie i Jacob Elordi. Ujęciom jakby żywcem wyjętym z wiktoriańskiej Anglii towarzyszyć będzie ścieżka dźwiękowa stworzona przez… skrajnie niewiktoriańską Charlie XCX. Film wejdzie do polskich kin w Walentynki.

„Pojedynek”, reż. Łukasz Palkowski, Polska/Irlandia/Ukraina

Premiera: 27 lutego

Jest rok 1939, polscy oficerowie przebywają w radzieckiej niewoli. Agent wroga próbuje złamać jednego z nich – młodego pianistę, na którego w domu czekają żona i dzieci. W tle psychologicznej rozgrywki obserwujemy także walkę o przetrwanie pozostałych wziętych w niewolę Polaków. W rolach głównych występują Jakub Gierszał i Aidan Gillen. W obsadzie są też Bogusław Linda, Tomasz Kot czy Julia Pietrucha.

„Diabeł ubiera się u Prady 2”, reż. David Frankel, USA

Premiera: 1 maja

Równo po 20 latach od premiery pierwszej części do kin wraca film mocno odciśnięty we współczesnej popkulturze. „Dwójka” to gorzka pigułka dla przedstawicieli branży mediów – w 2006 roku przedstawiano ją jako raj dostępny dla nielicznych, teraz motywem przewodnim filmu będzie jej kryzys. Do obsady sprzed dwóch dekad – Meryl Streep, Emily Blunt, Ann Hathaway, Stanleya Tucciego – dołączą współczesne gwiazdy, m.in. Sweeney czy Simone Ashley.

Zobacz też: Depp bierze się za „Mistrza i Małgorzatę”. Pierwsza anglojęzyczna adaptacja

„Panna młoda!”, reż. Maggie Gyllenhaal, USA

Premiera: 6 marca

Horror umiejscowiony w chicagowskich realiach lat 30. ubiegłego wieku. Dobrze znany kinomanom potwór Frankenstein prosi doktora Euphroniusa o znalezienie mu partnerki. Wspólnie ożywiają zamordowaną kobietę. W obsadzie są m.in. Jessie Buckley, Christian Bale, Jake Gyllenhaal i Penelope Cruz.

„Odyseja”, reż. Christopher Nolan, USA

Premiera: 17 lipca

Twórca „Incepcji”, „Interstellara” i „Oppenheimera” bierze na warsztat ponadczasowe dzieło Homera. Historia niebezpiecznej drogi powrotnej Odyseusza do domu po wojnie trojańskiej trzyma się podobno scenariusza nakreślonego przez wersję oryginalną. Imponować ma tu scenograficzny rozmach oraz obsada: Matt Damon, Anne Hathaway, Zendaya, Tom Holland, Robert Pattinson i jeszcze kilka gwiazd nieco mniejszego kalibru.

„Lalka”, reż. Maciej Kawalski, Polska

Premiera: 30 września

To chyba najbardziej wyczekiwana polska premiera kinowa w 2026 roku. Spore poruszenie wywołało już samo kręcenie zdjęć do nowej „Lalki” w centrum Warszawy, gdzie tymczasowo pojawił się m.in. sklep Wokulskiego. Z fabułą słynnej powieści Bolesława Prusa większość Polaków zapoznawała się w czasach szkolnych: bogaty warszawski kupiec zakochuje się w zubożałeś arystokratce i robi wszystko, by ją zdobyć. Wokulskiego zagra Marcin Dorociński, a w rolę Łęckiej wcieli się Kamila Urzędowska.

Zobacz też: Rozgrzewający serce teledysk do filmu „Piernikowe serce”

„Igrzyska śmierci: Wschód słońca w dniu dożynek”, reż. Francis Lawrence, USA

Premiera: 20 listopada

Kontynuacja jednej z najsłynniejszych współczesnych serii filmowych. W podzielonym na dystrykty państwie odbywają się właśnie jubileuszowe Głodowe Igrzyska. Wśród uczestników jest nastolatek imieniem Haymitch. Brzmi znajomo? I słusznie – to prequel pierwszej części. Głównego bohatera zagra Joseph Zada, w obsadzie znaleźli się także Ralph Fiennes, Jesse Plemons czy Maya Hawke.  

„Diuna: Część Trzecia”, reż. Dennis Villeneuve, USA

Premiera: 18 grudnia

Szczegółów dotyczących fabuły trzeciego i ponoć ostatniego filmu z uniwersum „Diuny” jeszcze nie znamy. Spekuluje się, że będzie to mieszanka dwóch powieści Herberta: „Mesjasza Diuny” oraz „Dzieci Diuny”. W swoje role z poprzednich ponownie wejdą m.in. Timothée Chalamet, Zendaya, Florence Pugh, Javier Bardem i Anya Taylor-Joy. Villeneuve stwierdził w jednym z wywiadów, że przystępował do adaptacji z myślą o dwóch filmach jako zamkniętej całości i najnowsze dzieło „nie będzie zakończeniem trylogii” w jego mniemaniu.

„Avengers: Doomsday”, reż. Joe Russo, Anthony Russo, USA

Premiera: 18 grudnia

W tym roku fani science fiction na święta otrzymają nową odsłonę „Avatara”, za rok prezent będzie podwójny. Wygląda bowiem na to, że szykuje się powtórka z lipca 2023 roku, gdy dwa absolutne hity – „Barbie” i „Oppenheimer” – weszły do kin dokładnie tego samego dnia. Wspólnie napędzany fenomen doczekał się nawet nazwy – „Barbenheimer”. Czy w grudniu 2026 roku będziemy mówić o „Averdiunie” albo „Diuvengersach”? Wprowadzenie złowrogiego Doktora Dooma do kinowego uniwersum Marvela na pewno jest sporym wydarzeniem dla fanów gatunku.

Zobacz też: Wielki powrót kultowego serialu Telewizji Polskiej. Nowe odcinki „Rancza”

Przeszło 5 tys. recept na leki opioidowe wystawić miała 53-letnia dentystka z powiatu grójeckiego współpracująca z szajką handlującą tymi specyfikami. Rynkową wartość wyłudzonych w ten sposób medykamentów oszacowano na 4 mln zł. Szajką miała kierować 45-latka z Warszawy wraz z mężem.

O Bożym Narodzeniu powstało wiele pięknych opowieści. Wzruszają, bawią, wprawiają w świąteczny nastrój. W tym quizie pytamy o najsłynniejsze książki, których akcja rozgrywa się podczas Bożego Narodzenia. Beata Zatońska

Osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną, urodzeni między 1949 a 1969 rokiem, mogą przejść na wcześniejszą emeryturę. Aby skorzystać z tego uprawnienia, muszą spełnić kilka warunków. Jakich? Oto szczegóły. Anna Kot

Powinna dawać poczucie militarnego bezpieczeństwa, przekazywać pieniądze na rozwój Polski czy umożliwiać podróżowanie bez europejskich granic. Sprawdziliśmy i zapytaliśmy Polaków: "Gdy myślisz o naszej obecności w UE, to na czym ci najbardziej zależy?".

Tysiące wierzycieli zgłosiło się w postępowaniu upadłościowym kantoru internetowego Cinkciarz.pl - poinformował w piątek syndyk spółki Łukasz Grenda. Według niego to właśnie liczba zgłoszeń, jak i ich specyfika, mogą stanowić największe wyzwanie w postępowaniu.

Czy można w Polsce otrzymać emeryturę bez lat pracy? Choć takie sytuacje są rzadkie, prawo przewiduje pewne wyjątkowe przypadki. Oprócz emerytury, w niektórych sytuacjach mogą przysługiwać inne świadczenia. Jakie są warunki uzyskania emerytury bez lat pracy? Oto szczegóły. Anna Kot

900-litrowy bagażnik, przesuwne drzwi, a do tego automatyczna skrzynia biegów i przyjemnie wykończone wnętrze. Takiej kombinacji nie oferują żadne SUV-y. Nissan Townstar Combi to rodzinny kombivan za rozsądną cenę. Ile kosztuje i w czym jest lepszy od konkurentów? To nieoczywisty, ale sensowny wybór. Maciej Lubczyński

Magda Umer nie żyje. Informację o jej śmierci przekazali bliscy artystki. Ostatnio rzadko zabierała głos w mediach społecznościowych, które bardzo lubiła. Jej ostatni wpis pochodzi z 21 września. Magda Umer nawiązała w nim do słów Wisławy Szymborskiej. Co dokładnie napisała? Marta Kawczyńska

Rozwiązanie ma zatrzymać zalew tanich produktów, trafiających do UE głównie z Azji m.in. za pośrednictwem chińskich platform e-handlowych, takich jak Shein, AliExpress czy Temu. Zdaniem Komisji Europejskiej 91 proc. takich przesyłek trafia do UE właśnie z Chin.

Jak dotąd, niewielkie paczki spoza UE, zawierające produkty o wartości do 150 euro, zwolnione były z opłat celnych. To – jak podnieśli w piątek unijni ministrowie finansów – prowadziło nie tylko do nieuczciwej konkurencji wobec unijnych sprzedawców, ale zagrażało także zdrowiu i bezpieczeństwu unijnych konsumentów, jak również środowisku, bo wiele z tych produktów nie spełnia unijnych standardów bezpieczeństwa. Nie mówiąc już o tym, że nierzadko pomagało wprowadzać na unijny rynek podróbki.

3 euro opłaty celnej

Dlatego też ministrowie zdecydowali, że od 1 lipca 2026 r. produkty trafiające do UE w małych paczkach o wartości do 150 euro objęte będą stałą opłatą celną w wysokości 3 euro. Stawką tą objęte zostaną wszystkie towary wwożone do UE, których sprzedawcy spoza UE zarejestrowani są w unijnym systemie elektronicznym IOSS (ang. Import One-Stop Shop). IOSS powstał, żeby uprościć procedury związane z podatkiem VAT dla przedsiębiorców sprzedających towary importowane do Unii Europejskiej, których wartość nie przekracza 150 euro. Dotyczy to 93 proc. towarów sprzedawanych do UE przez platformy e-handlowe.

Dochód trafi do budżetu UE

Jak doprecyzowano, opłatą celną w wysokości 3 euro objęte zostaną każdorazowo przesyłki, a nie poszczególne produkty znajdujące się w nich. Dochód z nowych ceł trafi do budżetu UE.

Rozwiązanie to będzie obowiązywać tymczasowo, do momentu przyjęcia przez UE stałych przepisów w tej sprawie. W Unii trwają obecnie prace nad pakietem reform celnych i wieloletnimi ramami finansowymi UE. KE oceni także, czy opłatami powinny zostać objęte również produkty sprzedawane do UE przez handlowców spoza Wspólnoty, którzy nie są zarejestrowani w systemie IOSS.

Szacuje się, że wartość 65 proc. małych przesyłek wwożonych do UE jest zaniżona, żeby uniknąć opłat celnych.

Czytaj też: Nowe zasady handlu UE z krajami rozwijającymi się