Wchodzisz i wiesz

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen poinformowała we wtorek, że rozmawiała z premierką Danii Mette Frederiksen na temat incydentu związanego z wtargnięciem dronów w przestrzeń powietrzną wokół lotniska w Kopenhadze. Według szefowej KE "nasza infrastruktura krytyczna jest zagrożona". Piotr Kozłowski

Ciekawostki geograficzne dla każdego. Rozwiąż nasz quiz i dowiedz się, jak dobrze znasz świat. 10 pytań, 3 odpowiedzi, 1 poprawna. Czy zdobędziesz komplet punktów? Olga Papiernik

Boeing rozpoczął produkcję pierwszego myśliwca szóstej generacji F-47. Celem firmy jest zorganizowanie pierwszego lotu nowej maszyny w 2028 r. Dane techniczne nowego modelu pozostają tajemnicą.

Jak poinformowali przedstawiciele koncernu, powodem wstrzymania inwestycji są prognozy związane z wolniejszym niż pierwotnie zakładano wzrostem zapotrzebowania na pompy ciepła.

Rosnąca niepewność polityczna wystraszyła inwestora

– W związku z tym Grupa Bosch podjęła decyzję o zawieszeniu rozpoczęcia budowy fabryki pomp ciepła w Dobromierzu na Dolnym Śląsku. Zakład miał uzupełnić istniejącą sieć produkcyjną pomp ciepła Bosch w Europie, która obejmuje fabryki w Portugalii, Niemczech i Szwecji – potwierdziła kierownik komunikacji korporacyjnej Grupy Bosch w Polsce Magdalena Kołomańska.

Jak dodała, ta technologia pozostaje dla firmy Bosch kluczowa do osiągnięcia europejskich celów klimatycznych na rynku budowlanym, ale wobec prognoz rynkowych koncern wstrzymał się z decyzją dotyczącą budowy fabryki.

Zobacz także: Beko zamknie zakłady produkcyjne we Wrocławiu i Łodzi

– Rosnąca niepewność polityczna i gospodarcza w Europie negatywnie wpływa na europejski rynek pomp ciepła. Przewiduje się, że jego wzrost będzie wolniejszy niż wcześniej zakładano – wyjaśniła Kołomańska.

Przepadło 500 nowych miejsc pracy

Przedstawiciele firmy wyrazili również przekonanie, że popyt na pompy ciepła będzie się w przyszłości umacniał ze względu na konieczność osiągnięcia ustalonych celów klimatycznych, a gdy to nastąpi, plany dotyczące nowego zakładu zostaną poddane ponownej analizie.

O planach budowy fabryki firma Bosch informowała w 2023 r. Wedle zamierzeń fabryka pomp ciepła miała powstać w Dobromierzu w powiecie świdnickim, w Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej WSSE Invest-Park. Produkcja w nowym zakładzie miała ruszyć na przełomie 2025 i 2026 r. Inwestor zapewniał, że do 2027 r. w fabryce powstanie 500 miejsc pracy.

Zobacz także: Zaatakowana polska fabryka w Ukrainie. Są ranni

Według ówczesnych danych zapotrzebowanie na pompy ciepła w Polsce rosło w o kilkadziesiąt procent rok do roku. Przedstawiane wówczas prognozy przewidywały, że w ciągu dekady w UE ma zostać zainstalowanych 30 mln pomp ciepła.

Od dżungli Panamy po tętniące życiem miasta Wietnamu. Te państwa oferują imigrantom najlepsze połączenie przystępnych cen, przyjaznej atmosfery i wysokiej jakości życia - pisze BBC. Oto ranking najlepszych krajów dla ekspatów.

– Nasza infrastruktura krytyczna jest zagrożona. Europa odpowie na to zagrożenie siłą i determinacją – napisała von der Leyen w oświadczeniu opublikowanym na platformie X po rozmowie telefonicznej z premierką Danii Mette Frederiksen.

Lotnisko w Kopenhadze, jedno z największych w Europie Północnej, zostało zamknięte w poniedziałek około godz. 20.30. Przez cztery godziny wstrzymano wszystkie odloty, a samoloty podchodzące do lądowania kierowano na inne lotniska w Danii oraz w południowej Szwecji. Według władz lotniczych zakłócenia dotknęły około 100 lotów, a tysiące pasażerów zostało zmuszonych do zmiany planów podróży.

Premierka Frederiksen oświadczyła we wtorek, że był to „najpoważniejszy jak dotąd atak na infrastrukturę krytyczną Danii”. – Mamy do czynienia z celową akcją, której sprawca wykazał się znaczną wiedzą i umiejętnościami technicznymi – podkreśliła.

Czytaj też: Drony sparaliżowały lotnisko nieprzypadkowo. „Wyspecjalizowany sprawca”

Rosnąca presja na Danię i Europę

Szefowa duńskiego rządu nie wskazała sprawców, zaznaczając, że „nie wyklucza się żadnych opcji”. Dodała, że incydent wpisuje się w szerszy schemat działań, jakie w ostatnich miesiącach dotykały Europę: ataki dronów, naruszenia przestrzeni powietrznej, a także cyberataki na porty lotnicze i infrastrukturę energetyczną.

– Widzimy próbę systematycznego testowania granic naszej odporności – powiedziała Frederiksen.

Duńska policja i służby specjalne PET potwierdziły, że za incydent odpowiada „kompetentny sprawca”. W śledztwo zaangażowano także siły zbrojne, które wspierają działania kontrwywiadowcze.

Jak poinformowano, Kopenhaga współpracuje z partnerami zagranicznymi, w tym z państwami nordyckimi i sojusznikami w NATO.

Hipotezy dotyczące sprawców

Flemming Drejer, szef operacyjny PET, zaznaczył, że sprawa traktowana jest z najwyższą powagą. – Incydent należy rozpatrywać w kontekście sytuacji międzynarodowej. Dania jest państwem zagrożonym aktami sabotażu, ktoś może chcieć nas zestresować i sprawdzić, jak reagujemy – ocenił.

Na pytanie dziennikarzy, czy za operacją mogą stać rosyjskie służby, Drejer odpowiedział, że taka hipoteza jest brana pod uwagę, ale śledztwo jest na wczesnym etapie.

– Szukamy wszędzie, nie ograniczamy się do jednego kierunku – zaznaczył.

Czytaj też: Chcieli sparaliżować Nowy Jork. Efekty mogły być podobne jak 11 września

Sygnalizowanie europejskiej odpowiedzi

Komisja Europejska już wcześniej ostrzegała przed rosnącym zagrożeniem dla infrastruktury krytycznej, zwłaszcza po sabotażu gazociągów Nord Stream w 2022 roku. Od tego czasu Bruksela wprowadziła szereg nowych procedur mających na celu zwiększenie odporności sieci energetycznych, telekomunikacyjnych i transportowych.

Wtorkowe słowa von der Leyen wpisują się w tę linię – mają pokazać, że Unia Europejska traktuje incydenty takie jak ten w Kopenhadze jako element szerszej walki o bezpieczeństwo i stabilność regionu.

– Europa odpowie siłą i determinacją – powtórzyła szefowa KE, sygnalizując gotowość do podjęcia wspólnych działań w ramach całej Wspólnoty.

Włosi robią najlepszy przecier pomidorowy na świecie. Smakuje wybornie z makaronem lub pizzą, albo z domowymi pulpecikami. Recepturę mają opanowaną do perfekcji. Włoskie panie domu bardzo cenią sobie passatę przygotowaną w domu. Przepis przechodzi z pokolenia na pokolenie. Zdradzamy sposób na świetną passatę. Trzeba ją robić już teraz, gdy mamy jeszcze świeże, pachnące słońcem pomidory. Zimą będziemy się cieszyć doskonałą zupą pomidorową. Beata Zatońska

Twoja paprotka traci blask, a jej liście brązowieją, mimo że dbasz o nią, jak tylko umiesz? Istnieje zaskakująco prosta i tania metoda, która przywróci jej gęstość i soczystą zieleń. Poznaj sekret, dzięki któremu Twoja roślina odrodzi się na nowo, bez drogich nawozów i skomplikowanych zabiegów. Weronika Papiernik

Spróbuj swoich sił w bardzo trudnym i błyskawicznym quizie ortograficznym. Przykłady pochodzą z Ogólnopolskiego Dyktanda z 2024 roku. Powodzenia! Agnieszka Maj

Podczas posiedzenia ministrowie mieli zająć się modyfikacją KPO, zakładającą zmniejszenie części pożyczkowej programu o 5,1 mld euro.

– Ponieważ konieczne są jeszcze pewne szlify, minister Pełczyńska-Nałęcz wraz z innymi ministrami odpowiedzialnymi za ten obszar poprosiła o kilka dni na dopracowanie uchwały. W najbliższym czasie Rada Ministrów ponownie się nią zajmie – przekazał Szłapka podczas konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.

Cztery filary priorytetów rządu

Rzecznik rządu przedstawił także priorytetowe obszary polityki Rady Ministrów. Jak podkreślił, na pierwszym miejscu znajduje się bezpieczeństwo – zarówno odporność państwa, jak i ochrona obywateli. Realizacja tego celu ma być wsparta silną gospodarką, dobrą infrastrukturą, sprawnymi sądami, praworządnością oraz wdrażaniem nowych technologii i cyfryzacji.

Za wdrożenie priorytetów odpowiada minister Maciej Berek, który koordynuje 58 działań w ramach czterech głównych obszarów: bezpieczeństwa, innowacyjnej gospodarki, cyfrowego państwa oraz sprawnego systemu instytucjonalnego.

Czytaj również: Trump zapewni nam bezpieczeństwo? Polacy mają wątpliwości

Ustawa o blokowaniu nielegalnych treści w internecie

Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Dokument przygotowany przez Ministerstwo Cyfryzacji ma umożliwić skuteczne stosowanie w Polsce unijnego Aktu o usługach cyfrowych (DSA) i wprowadza mechanizmy blokowania nielegalnych treści w internecie.

– To ustawa, która zapewnia bezpieczeństwo w sieci – podkreślił wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski podczas konferencji prasowej. Jak dodał, nowe przepisy mają stanowić narzędzie państwa w walce z dezinformacją oraz treściami zakazanymi prawem.

27 kategorii treści do blokowania

Projekt przewiduje, że blokadą będą mogły zostać objęte materiały związane z 27 czynami zabronionymi określonymi w kodeksie karnym. Chodzi m.in. o groźby karalne, nawoływanie do nienawiści, pochwalanie pedofilii, propagowanie ideologii totalitarnych, rozpowszechnianie treści pornograficznych wśród nieletnich, fałszywe alarmy czy oszustwa internetowe.

Nakazy blokowania będą mogły być wydawane na wniosek m.in. policji, prokuratury, Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej (w sprawach handlu ludźmi), a także osób prywatnych.

Kto będzie decydował o blokadach?

Za nadzór nad przestrzeganiem przepisów odpowiadać ma prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE). KRRiT zajmie się platformami wideo, natomiast UOKiK – platformami handlowymi i ochroną konsumentów.

Autorzy zakazanych treści będą informowani o rozpoczęciu procedury i dostaną dwa dni na przedstawienie swojego stanowiska. Decyzje o usunięciu materiałów podejmować mają prezes UKE lub przewodniczący KRRiT. Odwołania administracyjnego nie przewidziano, ale będzie można złożyć sprzeciw do sądu.

Czas rozpatrywania wniosków ma wynosić od dwóch dni (dla zgłoszeń organów ścigania) do 21 dni w sprawach szczególnie skomplikowanych. W przypadku błędnej blokady urząd będzie mógł nakazać przywrócenie treści.

Czytaj też: Immunitety Obajtka i Dworczyka. Ważny ruch Parlamentu Europejskiego

Dodatkowe obowiązki dla platform

Nowelizacja zakłada także większy nadzór nad serwisami internetowymi, w tym w zakresie przejrzystości reklam, zasad profilowania użytkowników czy trybu rozpatrywania zgłoszeń o nielegalnych treściach.

Akt o usługach cyfrowych (DSA) obowiązuje w całej Unii Europejskiej od lutego 2024 roku. Nowe polskie przepisy mają wejść w życie miesiąc po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem części regulacji dotyczących nakazów usuwania treści.

Kontrowersje wokół projektu

Pierwsza wersja ustawy została opublikowana w marcu 2024 r. i wzbudziła obawy organizacji pozarządowych, które ostrzegały przed ryzykiem cenzury politycznej. Po konsultacjach resort cyfryzacji uwzględnił część uwag, w tym m.in. ograniczenie katalogu treści objętych blokadą.

Policjanci z częstochowskiej „jedynki” poszukują zaginionej 15-letniej Martyny Mastalskiej. Dziewczyna wyszła z domu 20 września ok. godz. 18 i do tej pory nie powróciła do miejsca zamieszkania.

Zaginiona ostatni raz telefonicznie kontaktowała się z matką 22 września. Martyna Mastalska ma z wyglądu 17 lat, szczupłą budowę ciała, czarne, długie włosy spięte w kucyk, niebieskie oczy. Nosi aparat ortodontyczny na zębach, na lewym obojczyku ma tatuaż koloru czerwonego „born to die”.

Każdy, kto zna miejsce pobytu dziewczynki, lub w ostatnim czasie widział zaginioną, proszony jest o pilny kontakt z częstochowskimi policjantami pod numerem tel. 47 858 11 55 lub 112.

Źródło: KMP Częstochowa

Historia ojca, który wychowuje samotnie czwórkę dzieci. 1 sierpnia Tobiasz stracił ukochaną żonę Alicję, która przegrała walkę z nowotworem. W wieku 29 lat musi pełnić rolę zarówno ojca, jak i matki – opiekować się dziećmi, prowadzić dom, pocieszać, wspierać. Zrezygnował z pracy, by całkowicie poświęcić się rodzinie. Uczy się codziennych obowiązków, które wcześniej wykonywała Alicja, i mimo bólu stara się być silny dla dzieci.

Zyk netto grupy Ulma Construccion Polska, działającej na rynku budowlanym, w pierwszym półroczu 2025 r. wyniósł 3,7 mln zł, podczas gdy w tym samym okresie roku 2024 r. zysk netto wyniósł 4,6 mln zł. Spółka wskazuje na trudną sytuację na różnych segmentach rynku budowalnego w pierwszym półroczu 2025 r.

– Minione kilkanaście lat to termomodernizacje ponad 50 publicznych budynków w Częstochowie – przede wszystkim szkół i przedszkoli, ale i obiektów sportowych. Udało się tyle zrobić przede wszystkim dzięki zdobywanemu przez Miasto, zewnętrznemu dofinansowaniu, unijnemu i krajowemu – mówi prezydent Krzysztof Matyjaszczyk. – Kolejna pula środków europejskich także pomoże nam ekologicznie unowocześnić i zmniejszyć koszty utrzymania kolejnych sześciu szkół, a przy tym – jak zwykle – poprawić ich estetykę i komfort użytkowania.

Przetarg, który miasto rozpisało na wykonanie kompleksowej termomodernizacji w tych placówkach, jest już rozstrzygnięty – znani są wykonawcy robót i terminy, w których będą musieli sfinalizować prace. Zakres prac jest bardzo podobny – choć nie identyczny – we wszystkich lokalizacjach.

I tak termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej nr 2 przy ul. Baczyńskiego obejmie izolację przeciwwilgociową i termiczną ścian fundamentowych, ocieplenie ścian zewnętrznych i wykonanie tynków oraz ocieplenie dachów styropapą. Wymieniona będzie stolarka okienna i drzwiowa oraz rynny. Założona zostanie nowa instalacja odgromowa. Powstanie opaska z kostki betonowej wokół budynków i ciągów pieszych; z terenu będą odpowiednio odprowadzane wody opadowe. Zbudowane będą nowe, betonowe schody z barierkami, a wejścia zostaną na nowo zadaszone. Zbędne kraty w oknach czeka likwidacja – podobnie jak niepotrzebne okienka piwniczne. Do wymiany pójdzie oświetlenie na zewnątrz i kamery monitoringu. Wewnątrz natomiast wymieniona będzie instalacja ,,centralnego” oraz oświetlenie. Inwestycję wartą ponad 7,2 mln zł wykona częstochowska firma TR Building Group Sp. z o.o.

W Szkole Podstawowej nr 12 przy ul. Warszawskiej zakres robót będzie ten sam, co w SP nr 2 – tyle że bez wymiany instalacji c. o. Zrealizuje je częstochowska spółka Invest Ekosystem. Wartość prac to ponad 2,5 mln zł.

Wymiana instalacji c. o. – z montażem zaworów i głowic termostatycznych – wejdzie natomiast w zakres termomodernizacji budynku Zespołu Szkół im. Bolesława Prusa – przy ulicy mającej tego samego patrona. Nie będzie tam tylko wymiany oświetlenia wewnętrznego. Odpowiedzialnym za roboty będzie także Invest Ekosystem, a ich wartość to 3,4 mln zł.

W Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 2 (SP nr 10 i MP nr 22) przy ul. Olszyńskiej – z listy prac wymienionych w przypadku SP nr 2 nie będzie jedynie wymiany instalacji c. o. i oświetlenia w środku budynku. Zadanie o wartości 2,4 mln zł zrealizuje firma usługowo-handlowa „Dziedzicki” z Konopisk.

Przy okazji termomodernizacji Szkoły Podstawowej nr 24 przy ul. Hubermana – powstanie także stalowa furtka, nowe studzienki doświetleniowe okna piwnicy, nowe schody wejściowe boczne i do piwnicy (z barierkami). Zamontowane będą nowe parapety, nowa instalacja odgromowa, monitoring i oświetlenie zewnętrzne. Wokół budynku powstanie drenaż opaskowy z odprowadzeniem do kanalizacji. Dodatkowo część pomieszczeń szkoły przejdzie malowanie. W tej szkole za prace też odpowiedzialna będzie firma „Dziedzicki” , a ich koszt to 3,4 mln zł.

W Zespole Szkół im. Jana Kochanowskiego przy ul. Warszawskiej – oprócz głównych robót termomodernizacyjnych – remont przejdzie wiatrołap i studzienki doświetlające piwnice. Budynek zyska nową opaskę, a w obrębie wejścia głównego teren zostanie na nowo utwardzony. Na liście prac jest też nowa instalacja odgromowa oraz nowe zadaszenie nad wejściem bocznym i głównym. Zamontowane będą nowe lampy, kamery, a wewnątrz obiektu wykonane zostaną nowe trasy kablowe. Wszystkim zajmie się częstochowska spółka ,,Termobud”. Koszt prac – ponad 4 mln zł.

Odbiór wszystkich tych prac przez miejski Wydział Inwestycji i Zamówień Publicznych zaplanowany jest do końca października przyszłego roku. Wszystkie roboty odbędą się w ramach projektu ,,Podniesienie efektywności energetycznej budynków placówek oświatowych w Częstochowie”, dofinansowanego w konkursie Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027.

Źródło: UM Częstochowy

Policja zatrzymała mężczyznę podejrzanego o to, że w sobotę celował laserem w Marine One, helikopter prezydenta USA Donald Trumpa, w którym ten opuszczał Biały Dom – przekazała we wtorek agencja AFP. Zachowanie sprawcy naraziło Marine One na ryzyko zderzenia w powietrzu z innymi znajdującymi się w powietrzu śmigłowcami. Piotr Kozłowski

Od września tego roku w szkołach zmniejszono liczbę godzin religii: teraz jest raz w tygodniu, poprzednio - dwa. To efekt rozporządzenia MEN. Do końca września, a nawet października według danych wskazanych przez MEN pracę straci 10 tys. świeckich katechetów. Agnieszka Maj

Konkursów będzie mniej, a niektóre mogą zostać zupełnie wykreślone. Efekt? Jeszcze więcej zdolnych badaczy odejdzie z kwitkiem. Rada Narodowego Centrum Nauki przestrzega przed skutkami mrożenia budżetu na badania podstawowe. To "uprzywilejowuje silne ośrodki naukowe" i "zmniejszy szanse młodszych naukowców".

Jak poinformowało Centrum Usług Komunalnych w Częstochowie, łącznie posadzono 2040 sztuk wrzosów oraz 220 sztuk chryzantem drobnokwiatowych. Najwięcej roślin – aż 1800 wrzosów i 180 chryzantem – trafiło do sześciu wież kwiatowych na placu Biegańskiego. Dodatkowe rośliny pojawiły się także przy ul. Śląskiej, obok Urzędu Miasta, gdzie ustawiono dwie wieże kwiatowe oraz obsadzono donice wzdłuż ulicy Waszyngtona. Tam wykorzystano 240 wrzosów i 40 chryzantem.

Nowe dekoracje kwiatowe dostarczyła firma MODEX Zdzisław Bulski z Kłobucka. Koszt zakupu i dostawy materiału roślinnego wyniósł 27,6 tys. zł.

Jesienne kompozycje mają nie tylko dekorować przestrzeń, ale też budować przyjazny i kolorowy klimat w miejskim centrum, szczególnie w okresie jesienno-zimowym.

Źródło: UM Częstochowy, fot. Łukasz Kolewiński/UM

Jaguar Land Rover przedłużył wstrzymanie produkcji w trzech swoich brytyjskich fabrykach co najmniej do 1 października po cyberataku, który sparaliżował systemy informatyczne firmy. Kryzys uderza również w dostawców, z których część jest zagrożona upadłością - podaje BBC.