Wchodzisz i wiesz

Od poniedziałkowegoo poranka służby działają na osiedlu Podwawelskim w Krakowie. Doszło tam do rozszczelnienia gazociągu i pożaru – relacjonował w rozmowie z TVP Info bryg. Piotr Pawlik z Komendy Miejskiej PSP w Krakowie.

Aferę, która zaczęła się 7 listopada, opisuje Deutsche Welle. Szef rządu zapowiedział spotkanie z uczniami gimnazjum w Popradzie. Tytuł imprezy, która miała się odbyć w ich szkole, brzmiał dość mało młodzieżowo: „Polityka zagraniczna Republiki Słowackiej, jej aktualne wyzwania, kierunek i znaczenie w kontekście stosunków europejskich i globalnych”.

„Dość było Ficy!”

Kiedy Michal, 19-letni uczeń tego gimnazjum, postanowił zaprotestować przeciw tej wizycie, nie myślał zapewne, że za kilkadziesiąt godzin wiedzieć będzie o nim cała Słowacja, a mnóstwo ludzi pójdzie w jego ślady. Na chodniku przed wejściem do swojej szkoły nakreślił kredą serce w niebiesko-żółtych barwach flagi Ukrainy, a obok niego umieścił dwa napisy.

Jeden całkiem zwyczajny, „Dość było Ficy”. Gdy rozpadała się Czechosłowacja, słowaccy nacjonaliści skandowali na placach Bratysławy „Dość było Havla!”

Drugi napis był już mniej standardowy: „Jak smakuje ch** Putina?”. Należy tu nadmienić, że Michal gwiazdek nie użył.

Wtedy postanowiła interweniować dyrektorka szkoły. Wyszła przed budynek, a rozmowę z młodym człowiekiem nagrywała na telefon. W tym czasie ktoś z pracowników zadzwonił po policję.

„Jeden zamach im nie wystarczył?”

„Zachowywali się wobec mnie uprzejmie, a ich postępowanie wydało mi się całkowicie w porządku”, powiedział potem uczeń reporterowi gazety „Denník N” o pobycie w komisariacie. Dostał mandat. Zapłacił 30 euro za użycie wulgarnego słowa w przestrzeni publicznej i na tym przesłuchanie się zakończyło, a on odzyskał wolność.

I może na tym zakończyłaby się też cała ta historia, gdyby nie postanowili z niej skorzystać politycy, którzy zaatakowali ucznia z Popradu. Najpierw minister spraw wewnętrznych Matúsz Szutaj Esztok przypomniał, że w minionym roku „strzelali do premiera”, a potem szef kancelarii rządowego urzędu Juraj Gedra napisał na Facebooku: „W Popradzie znalazł się mentalny Cintula w młodym wydaniu! Gorzej jednak, że postępowe media robią z niego bohatera prymitywnej nienawiści! Jeden zamach im nie wystarczył?!?”, zakończył retorycznym pytaniem wzmocnionym jeszcze wykrzyknikiem i kolejnym znakiem zapytania.

Juraj Cintula to człowiek, który 15 maja ubiegłego roku w mieście Handlová w środkowej Słowacji postrzelił Roberta Ficę. Na szczęście nie zabił.

„Wielkie chłopy się kredy nie boją”

Przyrównanie pokojowego protestu przeciw premierowi z kredą między palcami do zamachu na życie premiera z bronią w ręku wzburzyło wielu Słowaków. „To straszna nieprzyzwoitość”, skwitowała wpis Gedry Martina Strmeniová z platformy „Nie w naszym mieście” skupiającej „ludzi i organizacje, którym zależy na rozwoju tolerancji i praw człowieka w Bańskiej Bystrzycy”. To właśnie do szpitala w tym mieście Fico trafił po zamachu.

Mocne słowa polityków rządowej koalicji poruszyły też zwykłych ludzi. Przez Słowację zaczęła się przewalać „kredowa fala”, niektórzy wręcz piszą o „kredowej rewolucji”. Nie tylko w Popradzie, także w Bratysławie, Koszycach, Rużemberku i wielu innych miastach zaczęły się pojawiać jak grzyby po deszczu rozmaite kredowe napisy. Najczęściej takie zwyczajne, jak ten pierwszy, który Michal wymalował w Popradzie. Ale i bardziej dosadne: że „Fico jest zdrajcą ojczyzny”, „kolaborantem”, a nawet „rosyjskim agentem” (na Moście Słowackiego Powstania Narodowego w Bratysławie). Albo „zgubą”, a uczniowie „przyszłością”.

– Chociaż ta forma protestu nie ma szans na obalenie rządu ani nie stanie się zalążkiem tworzenia alternatywy politycznej, przede wszystkim ośmieszyła koalicję rządzącą – mówi Deutsche Welle Juraj Marusziak, dyrektor Instytutu Nauk Politycznych Słowackiej Akademii Nauk.

Jego zdaniem, gdyby nie histeryczna reakcja i usuwanie kolejnych podobnych napisów, o wszystkim by zapomniano w ciągu dwóch dni.

– Władza, która się boi jednego napisu kredą, ma najwyraźniej niską samoocenę – podsumowuje Marusziak. – Samo wystąpienie Ficy przed uczniami gimnazjum, jego treść, a także ton, w jakim przemawiał, nie były w rzeczywistości adresowane do studentów, ale do grupy wiernych jak dotąd wyborców jego partii Smer (Kierunek), którzy dziś uciekają do [prawicowo] ekstremistycznego ruchu Republika – uważa słowacki politolog.

Są już restauracje, których właściciele postanawiają nie zapraszać rodzin z dziećmi poniżej dwunastego roku życia. Takie decyzje spotykają się z falą krytyki, oskarżeniami o dyskryminację i agresywnymi komentarzami. Właściciele twierdzą jednak, że problem nie leży w dzieciach, lecz w postawie dorosłych, którzy coraz częściej rezygnują z wyznaczania granic swoim pociechom. Ewa Kranz

Już dziś na antenie polskojęzycznej telewizji debiutuje pierwszy odcinek czwartego sezonu hitowego serialu kryminalnego "My Life Is Murder", w którym główną rolę odgrywa Lucy Lawless, znana w Polsce przede wszystkim jako "Xena: Wojownicza księżniczka". Gdzie i o której godzinie będzie można oglądać kryminalny hit, który na świecie doczekał się już piątego sezonu? Piotr Kozłowski

Gdyby wszystko w języku polskim było zgodne z regułami, nie mielibyśmy żadnych kłopotów językowych. Nie śniłyby nam się dyktanda jak horror. Sprawdzamy, jak dobrze znacie wyjątki. Beata Zatońska

Kuba Badach i Ola Kwaśniewska są po ślubie już 13 lat. Pobrali się we wrześniu 2012 r. Uchodzą za bardzo zgraną parę. Kto z nich jest starszy. Okazuje się, że muzyk ma kilka lat więcej od swojej żony. Beata Zatońska

Na granicy z Białorusią otwarte dla ruchu osobowego były wcześniej jedynie przejście graniczne Terespol-Brześć, a dla ciężarowego przejście Kukuryki-Kozłowicze. Otwarte są również kolejowe przejścia graniczne dla ruchu towarowego: Kuźnica Białostocka-Grodno, Siemianówka-Swisłocz i Terespol-Brześć. 

CZYTAJ TAKŻE: Estonia mówi „nie” zamknięciu granicy z Rosją. Projekt przepadł

Gotowość do wznowienia ruchu na dwóch przejściach granicznych w Bobrownikach oraz Kuźnicy Białostockiej zapowiadał w październiku premier Donald Tusk. Zaznaczał wówczas, że otwarcie nastąpi na próbę, po konsultacji z Litwą.

W piątek premier podczas konferencji poinformował, że decyzja o otwarciu przejść granicznych związana była z sytuacją mieszkańców Podlasia, szczególnie w pobliżu granicy, którzy „ponoszą i tak bardzo duże ciężary z agresywną polityką Białorusi na granicy”.

„Najlepiej strzeżona granica w Europie”

Zaznaczył, że decyzja ta konsultowana była wspólnie z szefem MSWiA Marcinem Kierwińskim i wicepremierem, szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem.

– Myśmy uszczelnili granice w taki sposób, że ryzyko nielegalnych przejść zostało ograniczone do absolutnego minimum. Jest blisko 100 proc. skuteczności zatrzymań tych, którzy chcą nielegalnie przekroczyć polską granicę. To jest najbezpieczniejsza, najlepiej strzeżona dzisiaj granica w Europie. Jestem o tym przekonany. Włożyliśmy w to dużo wysiłku, pieniędzy – mówił premier.

ZOBACZ TAKŻE: Odwet Łukaszenki. Zakazał ruchu ciężarówkom z Polski i Litwy

W poniedziałek, zgodnie z rozporządzeniem MSWiA, wznowiony został ruch graniczny na tych dwóch drogowych przejściach granicznych.

Otwarte przejścia graniczne z Białorusią

Przejście Bobrowniki-Bierestowica otwarte zostało z ograniczeniem dla ruchu towarowego – wyłącznie dla pojazdów zarejestrowanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i Konfederacji Szwajcarskiej – oraz ruchu osobowego, w tym autokarów.

Natomiast przejście graniczne, Kuźnica Białostocka-Bruzgi otwarte zostało z ograniczeniem do ruchu osobowego – z wyłączeniem ruchu autobusowego.

ZOBACZ RÓWNIEŻ: Podkop pod granicą. Tunel kończył się po polskiej stronie

„Projektowane działania mają na celu wznowienie przepływu osób i towarów, co stanowi odpowiedź na oczekiwania strony społecznej, w szczególności dużej grupy przedsiębiorców, przewoźników oraz osób podróżujących do pracy z Białorusi do Polski” – napisano w uzasadnieniu projektu rozporządzenia.

W piątkowym komunikacie MSWiA podkreśliło natomiast, że „rząd będzie monitorował funkcjonowanie obu przejść granicznych pod kątem bezpieczeństwa i jeżeli uzna, że są ryzyka z tym związane, rozważy ich ponowne zamknięcie”.



W ciągu dróg krajowych istnieje łącznie sześć przejść granicznych z Białorusią. Dwa z nich (na DK63 w Sławatyczach, DK66 w Połowcach) pozostają zamknięte. Przejście w Połowcach zamknięto jeszcze w pandemii COVID-19.

W tym quizie podajemy trzy nazwiska a zadaniem jest odgadnięcie imienia, które je łączy. Wiele osób będzie miało zagwozdkę na pytaniu nr 4. Będziesz jedną z nich? Sprawdź! Marta Kawczyńska

Do tragicznego wypadku doszło na lokalnej trasie między miastami Ambato i Simiatug w prowincji Bolivar. Według wstępnych nieoficjalnych ustaleń zginęło co najmniej 13 osób, a 25 zostało rannych.

„Jednostki reagowania są na miejscu zdarzenia. Nie potwierdziliśmy jeszcze liczby rannych ani zmarłych, ponieważ obszar jest trudno dostępny i zasięg łączności jest słaby” – przekazali ratownicy w oświadczeniu.

Jaka przyczyna katastrofy?

Przyczyny wypadku nie są na razie znane. Wiadomo, że autobus nagle zjechał z drogi i runął do głębokiego wąwozu. Ze wstępnych ustaleń wynika, że z powodu deszczu jezdnia była śliska.

Media przypominają, że w ubiegłym tygodniu na południu graniczącego z Ekwadorem Peru doszło do podobnego wypadku – wypełniony pasażerami autobus wypadł z trasy i stoczył się do głębokiego wąwozu. Zginęło co najmniej 37 osób, a 18 zostało rannych. Był to jeden z najtragiczniejszych w skutkach wypadków drogowych w tym regionie w ostatnich latach. 

Czytaj także: Autokar zjechał do rowu. Dwoje dzieci rannych

Nowy tydzień rozpoczyna się promocją na jeden z najczęściej kupowanych produktów, czyli masło. Jedna z dużych sieci proponuje je nie tylko w dobrej cenie, ale także rozdaje za darmo. Ile kostek można dostać gratis? Czy i jakie limity obowiązują? Jakie są zasady tej promocji na dobre masło? Marta Kawczyńska

Rząd szykuje nowelizację, która od 1 stycznia 2026 roku wprowadzi opłatę reprograficzną na nowoczesną elektronikę – w tym smartfony, tablety i komputery. Choć formalnie opłatę poniosą producenci i importerzy, eksperci ostrzegają, że w praktyce przełoży się to na wyższe ceny dla konsumentów (wzrost o około 1 proc. ceny urządzenia). Pieniądze z opłaty nie trafią do budżetu państwa, lecz zasilą fundusze wspierające artystów i twórców. Według Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wpływy mogą sięgnąć nawet 200 mln zł rocznie. Olga Skórko

Ministerstwo Infrastruktury pod rękę z Urzędem Lotnictwa Cywilnego chce zamknąć niebo nad największymi miastami w Polsce. Wprowadzenie "stref R" ma poprawić bezpieczeństwo, ale w praktyce uniemożliwi normalne funkcjonowanie mniejszemu lotnictwu, w tym biznesowemu czy śmigłowcowemu. To prezydenci wybranych miast mają decydować o tym co będzie latało w danym rejonie, a to w praktyce rozmywa odpowiedzialność.

Stadler Polska pójdzie do sądu ze skargą ws. rozstrzygnięcia przetargu na piętrusy dla PKP Intercity. Ma się to stać  w poniedziałek, 17 listopada. Prezesa spółki Radosława Banacha pytamy także o udział firmy w przetargu na pociągi dużych prędkości oraz o sytuację na rynku taboru kolejowego.

W kierunku Polski leciało z Ukrainy kilkaset rosyjskich dronów. Narracja, że to były obiekty z kartonu i tektury, nie do końca jest prawdziwa – mówi "Rzeczpospolitej" dowódca operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych gen. broni Maciej Klisz, odnosząc się do wrześniowego naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej. Aneta Malinowska

Jutro, 18 listopada odbędzie się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o godzinach ponadwymiarowych. Zgodnie z nim wynagrodzenie będzie przysługiwać nauczycielom za godziny niezrealizowane wtedy jeśli byli w tym czasie gotowi do pracy. Agnieszka Maj

Ten quiz ortograficzny jest naprawdę niełatwy. Zawiera wyłącznie takie wyrazy i zwroty, z którymi znaczna część Polaków sobie nie radzi. Będziesz w mniejszości niemającej z pisownią żadnych problemów? Sprawdź się! Piotr Kozłowski

Już dziś na antenie polskiej telewizji debiutuje wyczekiwana przez widzów turecka telenowela "Kiedy ktoś kocha bardziej". Serialowy hit będzie emitowany od poniedziałku do piątku. Czy produkcja będzie dostępna również w streamingu? Poniżej wszystko, co trzeba wiedzieć o nowym serialu z uwielbianym również w Polsce Keremem Bürsinem. Piotr Kozłowski

Jutro, 18 listopada odbędzie się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o godzinach ponadwymiarowych. Zgodnie z nim wynagrodzenie będzie przysługiwać nauczycielom za godziny niezrealizowane wtedy jeśli byli w tym czasie gotowi do pracy. Agnieszka Maj

Piłkarska reprezentacja Polski jest zdecydowanym faworytem w meczu z Maltą. W poniedziałkowy wieczór podopieczni Jana Urbana rozegrają na wyjeździe ostatni mecz w ramach eliminacji do przyszłorocznych mistrzostw świata. Początek spotkania zaplanowano godz. 20.45. Dziennik.pl zaprasza na relację na żywo. Michał Ignasiewicz

- Często kolejne rządy robiły ruchy pod dyktando górniczych związków zawodowych. Obecna sytuacja w polskim górnictwie wynika między innymi z tego. Na zarządy spółek węglowych wywierano presję pośrednio lub bezpośrednio - mówi portalowi WNP Marian Kostempski, były prezes Kopeksu.