Wchodzisz i wiesz

Po zebraniu wszystkich dostępnych informacji okazuje się, że atak Rosji na terytorium NATO byłby możliwy w okresie najbliższych 5-8 lat - ostrzega niemiecki generał. Jego zdaniem, 2029 r. może być "prawdopodobnym przełomem" w relacjach pomiędzy NATO i Rosją.

Wschodnia część polskiej przestrzeni powietrznej zostanie objęta szczególnymi restrykcjami. Na wniosek Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych, w związku z zapewnieniem bezpieczeństwa państwa, wprowadzona zostaje strefa ograniczonego ruchu lotniczego EP R129. Będzie ona aktywna do 9 grudnia 2025 roku, a jej wprowadzenie ma na celu ścisłą kontrolę nad lotami w tej części kraju. Weronika Papiernik

To była świetnie zapowiadająca się kariera. Była jedną z kandydatek do roli Heleny w "Ogniem i mieczem". Pracowała jako aktorka, ale i modelka. Prywatnie była córką Barbary Brylskiej. Jej życie przerwała ogromna tragedia. Zginęła w wypadku. Marta Kawczyńska

– Jakieś relacje nawet na pewnych poziomach są między Rosją a Ukrainą. […] Musi być potem ew. jakiś kanał wymiany, natomiast realnie jest tak, że tych relacji praktycznie prawie nie ma – powiedział Adam Szłapka w TVN24, pytany, czy to nie moment na zarwanie relacji i stosunków dyplomatycznych z Rosją.

– Prezydent Karol Nawrocki rozmawiał wczoraj wieczorem, po godzinie 19, z prezydentem Donaldem Trumpem i usłyszał przede wszystkim zapewnienie wsparcia Stanów Zjednoczonych w budowie, wspieraniu bezpieczeństwa na wschodniej flance NATO – powiedział Rafał Leśkiewicz w „Porannej rozmowie” RMF FM. – To były bardzo poważne dyplomatyczne słowa z ust prezydenta Donalda […]

– Myślę, że MSZ nad tym pracuje i myślę, że też jako rząd też będziemy podejmować i rozmawiać jeszcze na temat konkretnych, kolejnych decyzji tego typu – powiedział Adam Szłapka w TVN24, pytany, czy wyobraża sobie protest na forum ONZ w związku ze wtargnięciem dronów do Polski.

„Jak wynika z poczynionych ustaleń dotyczących okoliczności zaginięcia, istnieje realne zagrożenie zdrowia i życia małżonków” – napisali policjanci z Ostrzeszowa w serwisie Facebook.

Mundurowi proszą o kontakt wszystkie osoby, które posiadają jakiekolwiek informacje na temat. Szczególnie cenne są sygnały na temat miejsca pobytu pary, chociaż każda wskazówka może okazać się istotna.

Policja w Ostrzeszowie szuka Krzysztofa i Zuzanny Grafów

Funkcjonariusze, z uwagi na dobro sprawy, nie zdradzają na razie więcej szczegółów.

Jeśli ktoś wie coś na temat zaginięcia Krzysztofa i Zuzanny Grafów, może skontaktować się z Komendą Powiatową Policji w Ostrzeszowie pod numerem telefonu 47 77 57 200, 211 lub 213.

CZYTAJ TEŻ: Od narodzin dwumiesięczny Staś czeka w szpitalu na rodzinę zastępczą

Kwalifikacja wojskowa obejmie w 2026 roku ok. 235 tys. osób - zdecydowało Ministerstwo Obrony Narodowej. Wiadomo już, kto może spodziewać się wezwania przed komisję. Osoby, które otrzymają kategorię D, w czasie pokoju nie zostaną powołane do wojska. Jednak w czasie wojny ich sytuacja radykalnie się zmieni. Wyjaśniamy, na czym to polega.

– Reakcja sojuszników była wzorcowa – przekazał w programie „Gość Poranka” Marcin Bosacki, wiceminister spraw zagranicznych. W nocy z wtorku na środę namierzono 19 naruszeń polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony.

Jesień to czas śliwek i jabłek. Zazwyczaj robimy ciasta i tarty albo z jednymi, albo z drugimi. A gdyby tak połączyć je w jednym słodkim wypieku? Takie ciasto proponuje Ewa Wachowicz. Jego smak podkręca pianka, której składnikiem jest galaretka cytrynowa. Jak je zrobić? Marta Kawczyńska

- To nie były drony uzbrojone, to były wabiki i to był test, oczywiście, na wielu poziomach ta prowokacja miała swoje cele. Po pierwsze oczywiście też sprawdzenie naszej reakcji, naszego wojska, jak jesteśmy przygotowani. Sprawdzenie też, jak funkcjonuje NATO, jak funkcjonują nasi sojusznicy i te dwa pierwsze poziomy [...] myślę, że zadziałały wzorowo, wszystkie procedury zadziałały - powiedział Adam Szłapka w "Rozmowie Piaseckiego" TVN24. - Ale oczywiście trzecim poziomem testu był też test czysto polityczny. Sprawdzenie tego, jak zareagują polskie władze, czy rozpocznie się tutaj piekło polityczne, czy będziemy ze sobą walczyć, czy będziemy się kłócić i przerzucać się odpowiedzialnością, czy będzie współpraca i myślę, że taki też był cel, żeby dołożyć ognia do pieca w polskiej polityce i ten test polskie instytucje też zdały moim zdaniem wzorowo, bo współpraca pomiędzy wojskiem, rządem, panem prezydentem naprawdę tutaj zadziałała - kontynuował.

-- ONET NA STRONIE GŁÓWNEJ: “Marta Nawrocka w pastelach. Ekspertka: styl festyniarski”. -- POLITYCZNY PLAN CZWARTKU: POSIEDZENIE RBN, TUSK I NAWROCKI W BAZACH WOJSKOWYCH, W SEJMIE INFORMACJA KOSINIAKA-KAMYSZA - 300LIVE: https://300polityka.pl/live/2025/09/11/ -- JAROSŁAW KACZYŃSKI WRACA DO TEMATU NUCLEAR SHARING - JAK MÓWI W ROZMOWIE Z TOMASZEM ŻÓŁCIAKIEM I GRZEGORZEM OSIECKIM W MONEY.PL: “W rozmowie z money.pl prezes PiS Jarosław Kaczyński przekonuje, że po wszczęciu procedury z art. 4 traktatu NATO powinniśmy zażądać rozpoczęcia operacji "poważnego, radykalnego umacniania na flance wschodniej, oczywiście z Polską na pierwszym miejscu". Umacniać, umacniać, jeszcze raz umacniać, także poprzez przenoszenie, jeżeli nie jakichś większych jednostek, to na przykład wyrzutni rakietowych. I sądzę, że trzeba jednak zacząć bardzo poważnie zbliżać się do nuclear sharing - dodaje Jarosław Kaczyński. Nuclear sharing to program NATO, który umożliwia udostępnienie głowic jądrowych państwom członkowskim nieposiadającym własnej broni jądrowej”. -- PARASOL NAD UKRAINĄ TO CASUS BELLI - DALEJ KACZYŃSKI: “Jednocześnie prezes PiS patrzy krytycznie na pomysły, jakie pojawiają się od jakiegoś czasu, dotyczące np. objęcia parasolem NATO zachodniej Ukrainy. - To byłby już casus belli (pretekst do rozpoczęcia wojny - red.), więc ja bym tego jednak w tym momencie nie zalecał. Chociaż wiem, że Ukraińcy już od dawna się tego domagają - dodaje”. https://www.money.pl/gospodarka/wiecej-wszystkiego-jak-polska-dalej-rozegra-sprawe-rosyjskich-dronow-7198808593390528a.html -- Z PUNKTU WIDZENIA INTERESÓW POLSKI POROZUMIENIE OBU STRON JEST KONIECZNE, JEŚLI NIE CHCEMY SPAŚĆ DO DRUGIEJ LIGI. NALEŻAŁOBY OGRANICZYĆ POLE KONFLIKTU DO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I WYBORCZYCH - MÓWI OKO.PRESS PROF. ALEKSANDER SMOLAR W ROZMOWIE Z DOMINIKĄ SITNICKĄ: “Mówiąc szczerze, nie wiem. O przyszłości nic nie wiemy. Ale z punktu widzenia interesów Polski porozumienie obu stron jest konieczne, jeśli nie chcemy spaść do drugiej ligi. Należałoby ograniczyć pole konfliktu do spraw wewnętrznych i wyborczych, a w polityce zagranicznej i obronnej działać wspólnie. Nawet jeśli prezydent nie ma kompetencji, Nawrocki pokazał, że potrafi realizować politykę zagraniczną bez konsultacji z rządem – trzeba to uwzględniać”. -- RZĄD MUSI UZNAĆ, ŻE POZYCJA I SIŁA DONALDA TRUMPA JEST, JAKA JEST. WIDAĆ TO BYŁO PO WIZYCIE EUROPEJSKICH LIDERÓW W WASZYNGTONIE - DALEJ SMOLAR U SITNICKIEJ W OKU: “Rząd musi uznać, że pozycja i siła Donalda Trumpa jest, jaka jest. Widać to było po wizycie europejskich liderów w Waszyngtonie, gdy musieli się ugiąć i ponad wszelką miarę komplementować prezydenta USA. Tak samo rząd Donalda Tuska musi brać pod uwagę, że nie jest w stanie wyeliminować wpływu obozu prezydenckiego na politykę zagraniczną i obronną. A porozumienie byłoby tym łatwiejsze, że w tych dziedzinach tradycyjnie wizja interesów była zbliżona”. https://oko.press/wewnetrzny-konflikt-zepchna-polske-do-drugiej-ligi-smolar -- PREMIER TUSK I PREZYDENT NAWROCKI POKAZALI, ŻE W SPRAWIE TEJ WAGI POTRAFIĄ WSPÓŁDZIAŁAĆ. TO BARDZO DOBRA WIADOMOŚĆ. A TERAZ MOGLIBY PRZESTAĆ PODSYCAĆ ANTYUKRAIŃSKIE NASTROJE - PISZE MARTA NOWAK W GAZETA.PL: “To był też pierwszy test dotyczący tego, czy w sprawach, które realnie dotyczą polskiego bezpieczeństwa, prezydent i premier potrafią współpracować. 10 września udało im się ten test zdać. Żaden z nich nie próbował wykorzystać sytuacji, żeby pokazać, kto tu jest silniejszy, mądrzejszy i bardziej kompetentny. Nawrocki nie prężył karykaturalnie muskułów, a Tusk nie wbijał mu szpilek. Przeciwnie, było dużo podkreślania jednomyślności. (...) Jeśli aż tak boimy się, że do Polski będą wlatywać rosyjskie drony, może powinniśmy bardziej wspierać tych, którzy co dzień je zestrzeliwują. Może Nawrocki i Tusk nie powinni zgodnie odbierać świadczeń dzieciom żołnierzy, którzy utrzymują front z dala od naszej granicy”. https://wiadomosci.gazeta.pl/polityka/7,198012,32242738,dronom-dali-rade-teraz-nawrocki-i-tusk-mogliby-przestac-pomagac.html -- W POROZUMIENIU Z SOJUSZNIKAMI – PRZEDE WSZYSTKIM USA – MUSIMY ZAPLANOWAĆ ADEKWATNĄ ODPOWIEDŹ - MICHAŁ SZUŁDRZYŃSKI W RZ: “To nie czas na prężenie muskułów, ale też nie czas na chowanie głowy w piasek. W porozumieniu z sojusznikami – przede wszystkim ze Stanami Zjednoczonymi – musimy zaplanować adekwatną odpowiedź. Szczególnie że może to być dopiero początek rosyjskich prowokacji. Manewry Zapad 2025 zaczynają się oficjalnie dopiero w piątek”. https://www.rp.pl/komentarze/art42987171-michal-szuldrzynski-zarty-sie-skonczyly-wojska-nato-militarnie-uderzaja-w-rosyjskie-obiekty-nad-polska -- RZĄD UGIĄŁ SIĘ PO WECIE PREZYDENTA - DOMINIKA SITNICKA W OKO.PRESS: “Nowa Lewica i Polska 2050 poprą rządową ustawę przedłużającą pobyt uchodźcom z Ukrainy, ale równocześnie ograniczającą dostęp do świadczeń socjalnych niepracującym cudzoziemcom”. https://oko.press/ograniczenia-w-800-plus-i-leczenia-cudzoziemcow-rzad-po-wecie-prezydenta -- ANDRZEJ STANKIEWICZ: DONALD TUSK NIE WYGRA JUŻ W POLSCE WYBORÓW - ONET: “- Wiem, że budzi emocje, jak ktoś mówi, że to jest koniec Tuska. Nie mówię, że to jest koniec Tuska, ale w moim głębokim przekonaniu Tusk nie wygra już w Polsce wyborów. I inną rzeczą jest to, czy on sobie zdaje z tego sprawę - stwierdza Andrzej Stankiewicz. — Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują na to, że Tusk nie wygra wyborów, a na pewno będzie mu bardzo trudno utrzymać władzę, bo fatalne notowania mają jego koalicjanci — dodaje”. https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/stan-wyjatkowy-andrzej-stankiewicz-tusk-nie-wygra-juz-w-polsce-wyborow/qf2751l,79cfc278 -- O “WIELKIM TYGODNIU: NAWROCKIEGO - JERZY BACZYŃSKI W TYGODNIKU POLITYKA: “To rząd ma dziś wszelkie realne narzędzia władzy i dość łatwo może Nawrockiego „zdudyzować”. Prezydenckie projekty ustaw będą zmieniane, odrzucane, zamrażane, rady gabinetowe zbywane, administracyjne i informacyjne potrzeby prezydenta lekceważone itp. To konstytucja jest bezpiecznikiem dla wszystkich stron politycznej gry. Kiedy opadnie nieco euforia po „wielkim tygodniu Nawrockiego” (w środę Donald Trump, w piątek prezydent i premier Włoch, potem papież Leon XIV), może do Kancelarii Prezydenta wedrze się trochę realizmu? Tak miło już raczej nie będzie”. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/2314125,1,bylo-milo-ale-juz-raczej-nie-bedzie-nawrocki-gra-w-supermana-moze-teraz-cos-przemysli.read?src=mt -- URODZINY: Adam Strzembosz, Teresa Bochwic, Swiatlana Ciechanouska, Aleksandra Rybińska.

Spin-off kultowego "Johna Wicka" pojawił się na kolejnej polskiej platformie VOD. W filmie ­"Ballerina. Z uniwersum Johna Wicka" w roli głównej występuje Ana de Armas, a na ekranie oglądamy także ikonę serii, czyli samego Keanu Reevesa. Produkcja zebrała świetne recenzje w Polsce i za granicą i została okrzyknięta najlepszym filmem akcji 2025 roku. Gdzie można oglądać film? Piotr Kozłowski

Zmęczeni, samotni, przeciążeni – kondycja psychiczna Polek i Polaków nie wygląda najlepiej, choć wielu z nas wciąż deklaruje, że „wszystko jest w porządku”. Z najnowszego raportu badawczego wynika, że rośnie poczucie samotności, przewlekłe zmęczenie i niepewność przyszłości, a wstyd i brak zaufania do specjalistów nadal powstrzymują nas przed sięganiem po pomoc. Iga Leszczyńska,dr hab. Marta Marchlewska,dr Dominika Adamczyk

Na wniosek Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych od 10 września od godz. 22 do 9 grudnia zostanie wprowadzone ograniczenie ruchu lotniczego we wschodniej części Polski wzdłuż granic Polski z Białorusią oraz Ukrainą - przekazała w komunikacie Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP). Najprościej mówiąc, te ograniczenia polegają na tym, że ruch bezzałogowych statków powietrznych w tej przestrzeni ani w dzień, ani w nocy nie może być realizowany - wyjaśnił rzecznik agencji Marcin Hadaj.

Na wniosek Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych od 10 września od godz. 22 do 9 grudnia zostanie wprowadzone ograniczenie ruchu lotniczego we wschodniej części Polski wzdłuż granic Polski z Białorusią oraz Ukrainą - przekazała w komunikacie Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP).

Manewry odbędą się w dniach12–16 września. Scenariusz ćwiczeń ma zakładać obronę Państwa Związkowego Białorusi i Rosji przed agresją, ale z uwzględnieniem przejścia do działań ofensywnych w kolejnej fazie hipotetycznego konfliktu. 

Zapad-25. Kiedy odbędą się manewry wojsk Rosji i Białorusi?

Realizowane będą zarówno przedsięwzięcia dowódczo-sztabowe, jak i działania jednostek na poligonach, także z udziałem lotnictwa, jednostek wojsk rakietowych oraz dronów.

Według wojsk białoruskich podczas manewrów ma być ćwiczone użycie pocisków hipersonicznych Oresznik oraz użycie broni atomowej bez faktycznej eksplozji nuklearnej.

Zgodnie z oficjalnymi komunikatami resortów obrony Białorusi i Rosji, liczba ćwiczących żołnierzy ma nie przekraczać 13 tysięcy, choć niezależne źródła wskazują na potencjalnie większe zaangażowanie armii obu krajów. Według służb wywiadowczych Litwy zgrupowanie sił skierowanych do ćwiczeń ma liczyć ok. 30 tysięcy żołnierzy na terytorium Białorusi oraz w Rosji.

Manewry mają odbyć się na poligonach i w ośrodkach szkoleniowych oddalonych od granic Polski i Litwy. 

Zapad-25. Gdzie odbędą się manewry?

Ma to być efekt decyzji prezydenta Białorusi Alaksandra Łukaszenki, który miał zadeklarować, że chce uniknięcia incydentów i eskalacji napięcia w relacjach z krajami NATO. Do obserwacji ćwiczeń mają zostać dopuszczeni obserwatorzy OBWE. 

To jednak nie zostało potwierdzone. Serwis evocation.info przekazał, że obserwatorzy faktycznie się pojawią, ale na Białoruś i do Rosji przyjadą z Iranu, Burkina Faso czy Chin. 

Ćwiczenia Zapad-25 obejmą rosyjskie okręgi wojskowe Moskwy i Petersburga, obwód królewiecki, region arktyczny, Morze Bałtyckie i Morze Barentsa oraz Białoruś. 

Ośrodek Studiów Wschodnich zwraca uwagę, że póki co nie ma doniesień o przygotowaniach i planach ćwiczeń na poligonach w obwodzie królewieckim.

Ćwiczenia mają potrwać do 16 września.

Zobacz także: Przy okazji ćwiczeń Zapad Rosja ma tworzyć bazę dla pocisków Oriesznik

„Ćwiczenia Zachód, choć formalnie planowane i komunikowane jako cykliczne i defensywne, w praktyce mają istotny wymiar geopolityczny. Stanowią okazję do przetestowania struktur dowodzenia, zgrywania jednostek różnego rodzaju wojsk, a także sprawdzenia efektywności mobilizacji na dużą skalę. Co więcej, tegoroczna edycja ma uwzględniać nowe taktyki prowadzenia działań lądowych, oparte na doświadczeniach współczesnych konfliktów” – ocenił Defence24.

Po Zapad-21 Rosja zaatakowała Ukrainę

Mimo oficjalnego charakteru ćwiczeń, wielu ekspertów uważa, że głównym celem Zapad-25 jest przetestowanie zdolności szybkiego przerzutu wojsk rosyjskich na Białoruś i ich integracji z białoruskimi jednostkami. Będzie to również okazja do sprawdzenia nowego systemu dowodzenia po reformach z 2023 roku, a także logistyki przerzutu wojsk w warunkach zagrożenia. Ponadto manewry mogą stanowić test gotowości do prowadzenia działań w tzw. szarej strefie konfliktu z użyciem struktur paramilitarnych i nieregularnych.

Ćwiczenia pod kryptonimem Zapad odbywają się z udziałem armii Rosji i Białorusi od 2009 roku z częstotliwością co 4 lata. W 2017 roku wśród ćwiczonych epizodów miały znaleźć się także zakładające użycie taktycznej broni jądrowej przeciwko krajom NATO. Poprzednie manewry z tej serii, Zapad-21, były elementem przygotowania i koncentracji rosyjskiej armii przed początkiem pełnoskalowej agresji przeciwko Ukrainie.

W związku z manewrami Polska zdecydowała o zamknięciu granicy z Białorusią. O szczegółach piszemy TUTAJ.

Cel Rosji to destabilizacja sytuacji wewnętrznej w Polsce i innych państwach zachodnich. Moskwie chodzi zwłaszcza o podsycanie nastrojów antyukraińskich, podważenie zaufania do kierownictwa cywilnego i wojskowego oraz wiary w solidarność sojuszników - podkreśla Ośrodek Studiów Wschodnich.

Artykuł aktualizowany...

W nocy z wtorku na środę rosyjskie drony wielokrotnie przekraczały granice polskiej przestrzeni powietrznej. – Reakcja sojuszników wzorcowa – przekazał Marcin Bosacki, wiceminister spraw zagranicznych w programie „Gość Poranka”, prowadzonym przez Mariusza Piekarskiego.

Czytaj też: Premier: Polska ma konkretne propozycje wsparcia obrony powietrznej

W badaniach prof. Joerga Stolza z Uniwersytetu w Lozannie, opublikowanych w Nature Communications, przeanalizowano, jak zmienia się podejście do religii w poszczególnych grupach wiekowych. Okazuje się, że na całym świecie młodzi ludzie są teraz mniej religijni niż starsi. Polska jednak okazała się krajem, w którym różnice międzypokoleniowe w religijności są największe – zarówno jeśli chodzi o uczestnictwo w praktykach religijnych, znaczenie religii w życiu, jak i poczucie przynależności.

– Rzeczywiście, Polska wydaje się teraz najszybciej sekularyzującym się krajem na świecie – przyznał prof. Stolz. Według niego ma to związek z faktem, że nasz kraj bardzo szybko się modernizuje, następuje znaczący rozwój gospodarczy i technologiczny. – To prowadzi do sekularyzacji i przekłada się na różnice międzypokoleniowe w podejściu do religii – dodał badacz.

Religijność Polaków wciąż jest wyższa niż mieszkańców innych krajów Europy

Socjolożka religii dr hab. Katarzyna Zielińska, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreśliła jednak, że Polska ciągle jest w tyle za Europą Zachodnią pod względem ogólnego poziomu sekularyzacji. – Polska nadal jest znacznie bardziej religijna niż większość innych krajów europejskich. Mamy więc spóźnioną trajektorię przemian dotyczących sekularyzacji – zwróciła uwagę ekspertka. Jeszcze niedawno w Polsce mówiono o „pełzającej sekularyzacji”, ale w ostatniej dekadzie odchodzenie ludzi od religii wyraźnie przyspieszyło.

– Mniej więcej od 2016 roku można zaobserwować tąpnięcie w dotychczasowych trendach, spadek liczby ludzi, którzy deklarują, że są wierzący i uczestniczą w praktykach religijnych. Mamy też wzrost liczby osób, które deklarują się jako niewierzące – wskazała prof. Zielińska. Widać to choćby w wynikach spisów powszechnych: między 2011 a 2021 r. odsetek osób deklarujących się jako katolicy spadł z 87 do 71 proc. Z kolei w badaniach CBOS w ostatnich latach odsetek osób deklarujących się jako niewierzące wzrósł z kilku do 14 procent.

Polska sekularyzuje się najszybciej na świecie. To także wina samego Kościoła

Dlaczego jednak sekularyzacja w Polsce postępuje właśnie teraz? Prof. Zielińska wyjaśniła, że wysoka pozycja Kościoła katolickiego ma związek z historią kraju. Przez setki lat pełnił on funkcję nośnika tożsamości narodowej i reprezentanta narodu wobec reżimów, zwłaszcza w czasach zaborów i komunizmu. W PRL, choć jednoczył opozycję, był jednocześnie w miarę pobłażliwie traktowany przez władze – m.in. w zamian za pomoc w uspokajaniu nastrojów społecznych. Kościół pozostał silny także po 1989 r., gdy wielu polityków u władzy czuło się zobowiązanych, by odwdzięczyć się mu za rolę w PRL.

CZYTAJ TEŻ: „Sprawdzamy”: Krzyż zapłonął podczas mszy? Nagranie z milionami odsłon

Jej zdaniem postrzeganie roli Kościoła katolickiego zmieniło się jednak wyraźnie w ostatniej dekadzie – zwłaszcza podczas rządów Zjednoczonej Prawicy (2015–2023). Jak dodała, Kościół mocno zaangażował się wtedy politycznie, opowiadając się po stronie partii rządzącej. Występował przeciwko społeczności LGBT+ i był postrzegany jako współodpowiedzialny za zaostrzenie prawa aborcyjnego. – Strajki kobiet miały bardzo wyraźny antyklerykalny, sekularystyczny wymiar – zwróciła uwagę prof. Zielińska.

Ekspertka: części wiernych przeszkadza polityczne zaangażowanie księży

– Kościół zawsze był zaangażowany politycznie, ale w okresie 2015–2023 to zaangażowanie przestało być akceptowane w części środowisk katolickich. Ostrzegano, że tak ścisłe powiązanie Kościoła z jedną stroną polityczną może niekorzystnie odbić się na jego pozycji – podsumowała socjolożka z UJ.

Kolejnym czynnikiem była pandemia COVID-19, która zaburzyła nawyk regularnego uczestnictwa w praktykach religijnych, dotąd typowy dla polskiej religijności. Wierni, którzy wcześniej nie wyobrażali sobie opuszczania mszy, podczas lockdownów przestali chodzić do kościoła i często już do niego nie wrócili.

Coraz więcej osób – zdaniem badaczki – zaczęło też odczuwać potrzebę zmiany w sposobie, w jaki Kościół komunikuje się z wiernymi i ze społeczeństwem. Jak tłumaczyła, w czasach PRL, gdy inne kraje europejskie sekularyzowały się i wymuszały na kościołach zmiany, w Polsce nie było presji na reformy. – W efekcie mamy ciągle Kościół tradycyjny, gdzie ksiądz jest najważniejszą postacią, a świeccy są tylko do pomocy – powiedziała prof. Zielińska. Dodała, że młodzi zniechęcają się do tej instytucji, bo uważają, że Kościół nie reaguje na ich potrzeby i głosy. Od Kościoła odchodzą również osoby oburzone jego reakcją na skandale związane z nadużyciami seksualnymi. – Wiele zaangażowanych religijnie osób może uważać, że Kościół nie wypełnia swojej misji – oceniła.

Na sekularyzacji kobiet Kościół traci podwójnie

Według niej do sekularyzacji przyczynia się również zmiana ról płciowych i większy udział kobiet w rynku pracy. Kobiety w Polsce – które tradycyjnie były bardziej religijne niż mężczyźni – sekularyzują się teraz szybciej. A to właśnie one tradycyjnie odpowiadały za wychowywanie dzieci w wierze.

Kolejnym czynnikiem jest załamanie tradycyjnej socjalizacji religijnej: coraz mniej rodziców, zwłaszcza w dużych miastach, wysyła dzieci na religię w szkole, co osłabia przekazywanie wiedzy i praktyk religijnych.

Czy sekularyzacja w Polsce będzie dalej postępować, aż dorówna poziomem krajom Europy Zachodniej? Prof. Zielińska przyznała, że trudno to przewidzieć. – Wiele zależy od tego, jak Kościół katolicki będzie tu reagował na procesy zachodzące w społeczeństwie. Istotna jest też sytuacja międzynarodowa – w tym wojna za wschodnią granicą. Historia pokazuje, że w sytuacjach kryzysowych, gdy brakuje poczucia bezpieczeństwa egzystencjalnego, religia często staje się atrakcyjnym rozwiązaniem – podsumowała.

CZYTAJ TEŻ: Miał być remont kościoła, ale pieniądze zniknęły. Milionowa afera w parafii