Wchodzisz i wiesz

Gwara wiejska to skarb, pełna humoru, ostrych ripost i słów, których dziś nikt już prawie nie używa. Jeśli wiesz, co znaczy "spęczył się”, potrafisz rozpoznać "cięgi" i nie "rympasz się jak mucha w smole" - masz szansę. Reszta? Lepiej trzymaj się krzesła, bo przy tym quizie można pęknąć ze śmiechu. Sprawdź, ile naprawdę wiesz o wiejskich powiedzonkach, których używały nasze babcie i dziadkowie. Marzena Sarniewicz

ING Bank Śląski ogłosił strategię rozpisaną aż do 2035 roku. W rozmowie z WNP prezes spółki Michał Bolesławski tłumaczy powody tak długiego horyzontu i ujawnia, na czym opiera się plan dynamicznego wzrostu. - Nie dostosowujemy naszych działań do cykli wyborczych ani krótkoterminowej koniunktury. Patrzymy na to, jak świat będzie wyglądał za dekadę - mówi w wywiadzie.

W tym quizie matematycznym główną rolę odgrywa liczba 21. To wokół niej kręci się wszystkie 21 pytań o różnym stopniu trudności. Mało kto odpowie na wszystkie z nich. Podejmiesz wyzwanie? Powodzenia! Piotr Kozłowski

Największy przebój polskiego kina minionych lat, "Akademia Pana Kleksa" Macieja Kawulskiego, była jak dotąd dostępna wyłącznie w ofercie Netflixa i HBO Max. Teraz jednak nową adaptację kultowej bajki obejrzą nie tylko abonenci czołowych platform streamingowych. Już dziś premiera w ogólnodostępnej telewizji! Gdzie i o której godzinie? Piotr Kozłowski

Europejska Inicjatywa Dronowa będzie uznana za projekt priorytetowy i uruchomiona w pierwszym kwartale 2026 r. Ten zaawansowany technologicznie system, mający zdolności do zwalczania dronów, ma być w pełni funkcjonalny do końca 2027 r. - zakłada plan Komisji Europejskiej. Inwestycje na terenie Polski mają być zrealizowane w trybie pilnym. Agnieszka Maj

Wzrastające zapotrzebowanie na energię przekłada się na rosnący popyt na węgiel i winduje jego ceny.

PiS do 2030 r. zabetonował swoje wpływy w Instytucie Pamięci Narodowej. Ale w sprawie wyboru nowego prezesa IPN decydujący głos ma sejmowa większość. Dlatego w dzisiejszym głosowaniu kandydat na prezesa wskazany przez obecne Kolegium IPN nie ma szans akceptację przez Sejm.

Konsultacje w sprawie ograniczenia w handlu alkoholem w Częstochowie mają potrwać do 12 grudnia. - To niezrozumiała ostrożność - mówi partia Razem. I już teraz złożyła do rady miasta obywatelski projekt uchwały.

Ten test sprawdzi Twoją wiedzę z historii. Pytania mają różną skalę trudności. Przed udzieleniem odpowiedzi "TAK lub "NIE" dobrze się zastanów. Powodzenia! Michał Ignasiewicz

Sprawdź horoskop dzienny dla wszystkich znaków zodiaku na piątek 21 listopada 2025 r. Ten horoskop pomoże Ci zamknąć tydzień z jasnym planem - w miłości, w pracy i w dbaniu o zdrowie - oraz podsunie prostą radę, którą możesz wprowadzić jeszcze dziś. Przeczytaj opis swojego znaku i wybierz jedną wskazówkę z sekcji Rada - wprowadź ją natychmiast, by poczuć efekt już przed weekendem. Mały sekret dnia: schowaj karteczkę z jednym krótkim celem na jutro do kieszeni - drobny znak przypomni Ci o priorytecie. Helena Tarotis

Piątek, 21 listopada 2025 roku, przyniesie uczniom w Polsce trudne i zróżnicowane warunki pogodowe, zgodnie z ostrzeżeniami I i II stopnia wydanymi przez IMGW. Oto szczegółowa prognoza pogody wraz ze wskazówkami dotyczącymi ubioru na ten dzień. Anna Kot

Uczelnia przypomniała, że Black Friday, trwający dziś często całe „black weeks”, to dla sklepów okres intensywnych promocji. Klienci są kuszeni dekoracjami, etykietami rabatowymi i komunikatami o rzekomych oszczędnościach. Popularne są porównania cen „przed” i „po”, ograniczanie czasu promocji czy zniżki naliczane dopiero po przekroczeniu określonego progu. Dr Hełka wskazała, że Black Friday ma dwa oblicza. „Z jednej strony (…) kupimy coś zbędnego. Z drugiej (…) może być okazją do racjonalnych zakupów, kiedy planowaliśmy coś kupić i robimy to wtedy, gdy są obniżki”. Warunkiem jest jasny plan i świadomość potrzeb.

Według ekspertki sprzedawcy często manipulują sposobem przedstawiania cen. „Przykładowo z perspektywy sprzedawcy obniżkę o 5 zł lepiej pokazać jako 30 proc. mniej, natomiast 10-procentowa przecena jest mniej chwytliwa niż 200 zł rabatu” – wskazała. Psycholożka przypomniała, że istotna jest informacja o najniższej cenie z 30 dni, obowiązkowa na etykiecie produktu. Pokazuje ona, czy „okazja” nie została sztucznie wykreowana.

Popularnym zabiegiem są też dodatkowe rabaty po przekroczeniu progu zakupów. „Nawet rozsądny konsument (…) dorzuci do koszyka następną rzecz, żeby przekroczyć daną kwotę” – wyjaśniła. Mocno działa również obietnica „gratisu”. „Za darmo chcemy mieć nawet rzeczy, których nie potrzebujemy” – dodała. Ryzykowne są zakupy na raty, kartą kredytową lub z odroczonym terminem. „Mylące jest to, że w aplikacji wygląda to jak pieniądze do dyspozycji (…) a nie że 500 zł jesteśmy winni” – ostrzegła. Przypomniała, że opóźnienia są raportowane do BIK i szczególnie rośnie liczba takich zobowiązań wśród młodych.

Aby nie ulec presji, ekspertka radzi: nie robić zakupów głodnym, ignorować zapachy pobudzające do kupowania, trzymać się listy produktów i ustalić limit wydatków. Jeśli ktoś ma skłonność do nadmiernych zakupów – może poprosić bliską osobę o kontrolę swoich decyzji. Okres przedświąteczny sprzyja rozluźnieniu dyscypliny finansowej. „Trochę na zasadzie, że pomartwimy się później” – zauważyła dr Hełka. Proponuje alternatywę: losowanie prezentów, ustalenie wspólnego limitu czy pytanie bliskich, czego potrzebują.

W 2003 r. jako przeciwwagę wprowadzono Dzień bez Zakupów. Jednak – jak oceniła ekspertka – „może zadziałać jako pewnego rodzaju rozgrzeszenie”. Jej zdaniem skuteczniejsza jest zasada: za każdą nową rzecz pozbyć się jednej starej. „Skupiłabym się na takich inicjatywach (…) może zamiast kupowania prezentów komuś, kto i tak ma dużo, warto (…) obdarować kogoś, kto naprawdę nie ma prawie nic” – podsumowała.

Osoby, które skończyły 56 lat, mogą w określonych przypadkach otrzymywać co miesiąc świadczenie sięgające niemal 1900 zł brutto. Wypłacane jest ono regularnie, a jego przyznanie nie wymaga wcześniejszego przejścia na emeryturę. Dla wielu to ważna pomoc finansowa w trudnym okresie aktywności zawodowej. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy spełnia kryteria uprawniające do takiego wsparcia. Warto więc sprawdzić, kto dokładnie może je otrzymać i na jakich warunkach. Dominika Górtowska

Dwanaście pytań stworzonych, by podważyć wiedzę nawet najbardziej zagorzałych pasjonatów dziejów Rzeczypospolitej. Zapomnij o Mieszku i Koperniku - tu liczą się detale, niuanse ustrojowe i fakty, o których nie przeczytasz w szkolnych podręcznikach. Poziom 10/12 jest praktycznie nieosiągalny. Weronika Papiernik

Nowa Skoda Fabia 130 szybciej przyspiesza, lepiej skręca i ostrzej hamuje. Przestronna kabina tam gdzie trzeba otula materiałami z wyższej półki. Ale największą bombą jest silnik benzynowy 1.5 TSI. Tak wygląda popis inżynierów na 130. urodziny czeskiej marki. Ceny? Tomasz Sewastianowicz

- W instytucjach nierzadko spotykamy się ze spychologią i lękiem przed podejmowaniem decyzji o adaptacji pustostanów. Urzędnicy boją się posądzeń o niegospodarność i kumoterstwo. Same pieniądze nie przywrócą tych lokali do życia - zaznacza Aneta Żochowska, dyrektor Fundacji Leny Grochowskiej.

Rosjanie snuli sny o potędze. Byli przekonani o sile swojej piłkarskiej reprezentacji. Jak się okazało nie taki diabeł straszny jak go malują. "Sborna" nie dała rady pokonać Peru, a w konfrontacji z Chile poległa. "Już dziś mogę powiedzieć, że Ukraina rozniesie nas w Moskwie" - grzmi legenda piłkarskiej reprezentacji Związku Radzieckiego, Aleksandr Bubnow. Michał Ignasiewicz

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał alarmy dla południa i północy kraju, zapowiadając obfite opady śniegu, silne porywy wiatru i groźne oblodzenia. Dowiedz się, w jakich regionach i terminach pogoda będzie najbardziej niebezpieczna. Anna Kot

- W instytucjach nierzadko spotykamy się ze spychologią i lękiem przed podejmowaniem decyzji o adaptacji pustostanów. Urzędnicy boją się posądzeń o niegospodarność i kumoterstwo. Same pieniądze nie przywrócą tych lokali do życia - zaznacza Aneta Żochowska, dyrektor Fundacji Leny Grochowskiej.

Jeżeli rzeczywiście prawdą jest to, co mówi się o rzekomo wynegocjowanym przez Moskwę i Waszyngton „planie pokojowym” dla Ukrainy, to zasługuje on na umieszczenie go na miejscu honorowym obok Traktatu Wersalskiego – pisze wydawca gazety Berthold Kohler. „Wszystkiego tego i jeszcze więcej żąda propozycja rosyjsko-amerykańska tyle, że żądania te dotyczą nie agresora, a ofiar napaści” – podkreślił komentator.

Ukraińcy zostaliby ukarani warunkami nie do przyjęcia, natomiast Moskwa zostałaby nagrodzona zdobyczami terytorialnymi oraz perspektywą podporządkowania sobie pozostałej Ukrainy. Zdaniem Kohlera gwarancje Trumpa miałyby jakiś sens tylko przy obecności amerykańskich żołnierzy, co Trump – podobnie jak Putin – wyklucza. „Kto podaje Kremlowi kapitulację Kijowa na srebrnej tacy, ten tworzy warunki do kolejnego ataku - na resztę Ukrainy i być może także inne kraje. Tak jak w Układzie monachijskim (1938)” – czytamy w „FAZ”.

„Sueddeutsche Zeitung”: Gwarancje Trumpa dla Ukrainy to żart

„Podobno plan Trumpa składa się z 28 punktów, jednak całkowicie wystarczający byłby jeden punkt – Ukraina kapituluje” – pisze Hubert Wetzel. Plan Trumpa to „kapitulacja Ukrainy na warunkach napastnika, wymuszona przez dwóch cierpiących na egotyzm władców dysponujących bronią atomową. Uzgodniona ponad głowami napadniętych ludzi”.

Trump jest gotów zrezygnować z integralności Ukrainy, aby Putin przestał bombardować szpitale i domy. Europejczycy wiedzą jednak, że jeśli uda mu się wymusić ustępstwa terytorialne przy akceptacji USA, to żadne państwo na zachodzie nie będzie bezpieczne. Gwarancje bezpieczeństwa są według „SZ” „żartem”, bo zależą od humoru Trumpa lub wyników jego gry w golfa.

„Tagesspiegel”: Plan Trumpa oznacza kapitulację Ukrainy. UE musi temu zapobiec

Propozycja prezydenta USA „nie zapewni trwałego pokoju”, oznaczałaby oddanie Ukrainy pod rosyjską dominację i przypomina politykę appeasementu z 1938 r. „Obecnie grozi podobne niebezpieczeństwo - kto na serio wierzy, że Putin zadowoli się Ukrainą?” – pyta Christoph von Marschall.

Oddanie Ukrainy Putinowi oznaczałoby potwierdzenie, że demokracje Zachodu są słabe i niezdolne do obrony wartości. „Na celowniku Putina są także kraje bałtyckie”, co tworzy „śmiertelnie poważną” sytuację dla Niemiec. „Dopóki Ukraina walczy, Putin raczej nie będzie w stanie prowadzić równolegle drugiej wojny. Gdy jednak w Ukrainie zapanuje ‘pokój’, Putin będzie miał wolną rękę”. Trump – zdaniem komentatora – „jest zakochany w swoim wizerunku twórcy pokoju”, lecz dla Putina jest „pożytecznym idiotą”. Niemcy i Europa nie mogą ulec jego dyktatowi.

„Stuttgarter Zeitung“: Czy wojna i ofiary były daremne?

Czytając o szczegółach planu pokojowego, trudno uniknąć wrażenia deja-vu. „Czyż nie ma w nim wszystkiego tego, czego Putin domagał się na początku wojny?” – pyta gazeta. Oddanie Ukrainy Putinowi byłoby nie do zaakceptowania i oznaczałoby, że „wojna obronna i jej ofiary były daremne”, bez żadnej gwarancji, że Putin nie zajmie reszty Ukrainy.