Wchodzisz i wiesz

– W ciągu najbliższego tygodnia każdy uczeń będzie miał dostęp do cyfrowej legitymacji szkolnej w mObywatelu – poinformowała w czwartek ministra edukacji Barbara Nowacka. W planach jest także rozszerzenie aplikacji o m.in. dostęp do planu zajęć czy wykazu ocen.

Szefowa resortu zapewniła, że w ciągu dosłownie najbliższych kilku dni, pewnie tygodnia, każdy uczeń, każdy rodzic będzie mógł dla ucznia pobrać legitymację w mObywatelu. Dodała, że to „wielka wygoda” i „duży krok w codziennym życiu w stronę mądrzejszej, cyfrowej i bezpiecznej Polski”.

Wyjaśniła, że odpowiednią legitymację będzie można pobrać za pomocą kodu QR dostępnego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.

Rozwiązanie to będzie dostępne dzięki nowej wersji aplikacji mObywatel: mObywatel Junior. Jak wyjaśnił dyrektor Centralnego Ośrodka Informatyki Radosław Maćkiewicz, obok klasycznej wersji będzie mógł ją wybrać każdy użytkownik, który zainstaluje aplikację mObywatel 2.0 na swoim urządzeniu i będzie ją uruchamiał po raz pierwszy.

Poza legitymacją szkolną wersja Junior będzie umożliwiała dostęp do takich dokumentów, jak: Karta dużej rodziny, legitymacja potwierdzająca ulgi w transporcie publicznym, tymczasowe prawo jazdy oraz legitymacja osoby niepełnosprawnej.

Czytaj także: Uczniowie wracają do szkoły. Decyzje w sprawie prac domowych „po analizach”

Poza dzieckiem dostęp do cyfrowej legitymacji szkolnej będą mieli rodzice, opiekunowie i dziadkowie – w tradycyjnej wersji aplikacji mObywatel. – Zostawiamy decyzję rodzicom: czy chcą, żeby dzieci miały legitymację na swoim urządzeniu (...) czy chcą mieć ten dostęp również oni – podkreśliła Nowacka.

Wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zaznaczył, że dostępność do nowej aplikacji mObywatel Junior to ułatwienie dla uczniów, ich rodziców i szkół.

– Rodzic, bo będzie miał pod ręką legitymację swojego dziecka. Dziecko, bo zawsze będzie mogło z niej korzystać. I szkoła, bo dostaje nowe narzędzie, które będzie pozwalało na to, że aktualizacja danych będzie odbywała się w czasie rzeczywistym – podkreślił Gawkowski.

Zapowiedział również, że kolejne aktualizacje wprowadzone zostaną w 2027 r. Aplikacja mObywatel Junior zostanie wtedy rozszerzona o m.in. plany lekcji, wykazy ocen czy możliwość połączenia się z placówką. – Jest to jakościowa zmiana, że w aplikacji rządowej będzie można sprawdzić plany lekcji swojego dziecka, mieć tam wykaz ocen i jednocześnie mieć świadomość, że to wszystko jest za darmo – ocenił Gawkowski.

Aplikacja mObywatel powstała w 2017 r. Początkowo umożliwiała jedynie wyświetlanie podstawowych danych osobowych. Od 2020 r. możliwe jest korzystanie z eRecept i mPrawa jazdy, a od 2023 r. – kiedy uchwalona została ustawa o mObywatelu – cyfrowy dokument tożsamości ma taką samą moc prawną jak jego plastikowy odpowiednik. Obecnie aplikacja umożliwia także załatwianie spraw urzędowych – w tym złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego dla osoby dorosłej i dziecka. Korzysta z niej blisko 10 mln użytkowników.

Czytaj również: „WEŹ DOPYTAJ”: Nowy rok szkolny. Premiera podcastu Anny J. Dudek

25 września 2025 r. o godz. 11:30 Trybunał Konstytucyjny ogłosi orzeczenie wydane w sprawie wniosku Prezesa Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Trybunał Konstytucyjny dokona kontroli zgodności § 11, § 20 ust. 2, § 22 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 września 2017 r. w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej - Funduszu Sprawiedliwości z:
a) art. 45 ust. 1 w związku z preambułą i art. 2 Konstytucji RP,
b) art. 43 § 19 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy a tym samym z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, 
c) art. 29 ust. 2, art. 43, art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli (dalej: Wnioskodawca) wskazuje, że asumptem do złożenia wniosku była kontrola NIK dotycząca działalności Funduszu, w wyniku której negatywnie oceniano działalność Ministra Sprawiedliwości jako dysponenta Funduszu.

W ocenie wnioskodawcy zakwestionowane przepisy uniemożliwiają rzetelne oraz sprawne działanie Funduszu, jak również arbitralne dysponowanie jego środkami. Zdaniem Wnioskodawcy powodują one nieefektywne wykonanie orzeczeń sądowych oraz ograniczają dostęp uprawnionych podmiotów do usług realizowanych ze środków Funduszu, a w konsekwencji naruszają zasadę państwa prawnego w zakresie konstytucyjnego prawa do sądu obejmującego prawo do wykonania orzeczeń sądowych (art. 45 ust. 1 w związku z preambułą i art. 2 Konstytucji).

Zdaniem Wnioskodawcy zakwestionowane przepisy naruszają również art. 43 § 19 ustawy – Kodeks karny wykonawczy (dalej: k.k.w.), a tym samym także art. 92 ust. 1 Konstytucji. W ocenie Wnioskodawcy związane jest to z rozszerzeniem w rozporządzeniu (§ 11) możliwości przekazywania przez Ministra Sprawiedliwości środków Funduszu poza jakimkolwiek trybem, czego art. 43 § 19 k.k.w. nie przewiduje. Zdaniem Wnioskodawcy pozwala to wykraczać Ministrowi Sprawiedliwości poza cele funduszu wynikające z art. 43 § 2 k.k.w., a więc pomoc pokrzywdzonym i świadkom, przeciwdziałanie przestępczości oraz pomoc postpenitencjarną. Naruszenie delegacji ustawowej związane jest również z możliwością unieważniania przez Ministra Sprawiedliwości konkursów „z innych przyczyn” (§ 20 ust. 2) oraz możliwością odmówienia przyznania dotacji czy zmiany jej wysokości (§ 22 ust. 2). Wnioskodawca zaznacza, że z jednej strony Minister Sprawiedliwości może ingerować w sam konkurs, a z drugiej strony nie jest związany jego wynikami. Podkreśla przy tym, ze wskazane przepisy nie wskazują żadnych przesłanek którymi powinien kierować się Minister Sprawiedliwości przy podejmowaniu powyższych decyzji.

Zakwestionowane przepisy – zdaniem Wnioskodawcy – naruszają także art. 29 ust. 2, art. 43, art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Uzasadniając powyższy zarzut Wnioskodawca wskazuje, że Fundusz stanowi wyjątek od zasady jednolitości materialnej (tzw. zasada niefunduszowania) i jak każdy wyjątek powinien być on precyzyjnie uregulowany. Jednocześnie regulacja ta nie powinna przyznawać dysponentowi Funduszu pełnej uznaniowości dysponowania jego środkami. Tymczasem – zdaniem Wnioskodawcy tak nie jest. W ocenie Wnioskodawcy zakwestionowane przepisy tworzą warunki pozwalające na ignorowanie ustawowej zasady otwartego dostępu ogółu podmiotów do środków publicznych, jak również naruszają zasadę celowego i oszczędnego wydawania środków publicznych.

Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: prezes TK Bogdan Święczkowski  - przewodniczący, sędzia TK  Krystyna Pawłowicz- sprawozdawca, sędzia TK Wojciech Sych.
 

Artykuł aktualizowany.

– Popierałem stanowisko prezydenta Rafała Trzaskowskiego. Z żalem przyjąłem, że dzisiaj to stanowisko zostało wycofane i zastąpione absolutnie fasadowym dokumentem. Dla mnie jest to trudne, ponieważ odpowiadam za sprawy społeczne (...). W związku z tym poinformowałem prezydenta, że nie mogę być dalej twarzą polityki społecznej w mieście i złożyłem rezygnację z tego stanowiska – powiedział Wiśnicki.

Jacek Wiśnicki zastąpił na stanowisku wiceprezydent Adrianę Porowską. Zajmował się w ratuszu sprawami z zakresu spraw społecznych, komunikacji społecznej oraz współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Czytaj też: „Lewy” buduje luksusowe apartamenty. Będzie prywatny schron

23 września 2025 r. o godz. 14:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne  Sądu Okręgowego w Zamościu II Wydział Karny dotyczące wyłącznej kompetencji Prezesa Rady Ministrów do wydawania Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego.

Pytanie prawne czy art. 21 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 9 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych jest zgodny z:
a) art. 2 w zw. z art. 10 ust 1 i 2 w zw. z art. 173 Konstytucji RP;
b) art. 2 w zw. z art. 45 ust 1 Konstytucji RP w zw. z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r.

Oskarżonemu wymierzono karę 4 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności, orzeczono świadczenie pieniężne, jak również zakazano prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio na podstawie art. 42 § 3 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (dalej: k.k.). Wyrokiem z 4 czerwca 2024 r., sygn. SK 22/21 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 42 § 3 k.k., w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, w zakresie, w jakim obliguje sąd do orzeczenia zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 ustawy – Kodeks karny, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 42 ust. 3 Konstytucji. Od wyroku sądu rejonowego wywiedziona została apelacja. Wyrok został zaskarżony w całości na korzyść oskarżonego. Na rozprawie pytający sąd wydał postanowienie o odroczeniu rozprawy bez wskazania terminu z uwagi na brak ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego o sygn. SK 22/21 w Dzienniku Ustaw, a następnie zawiesił postępowanie w sprawie. Na to postanowienie zażalenie wniósł prokurator rejonowy, w następstwie czego sąd odwoławczy uchylił je, wskazując na możliwość przeprowadzenia przez sąd pytający tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności art. 42 § 3 k.k.

Sąd pytający wskazuje, że od chwili ogłoszenia wyroku w sprawie SK 22/21 nastąpiła utrata domniemania zgodności z Konstytucją RP poddanego kontroli przepisu prawa. Niniejszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego do chwili wydania niniejszego postanowienia nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Prezes Rady Ministrów wydaje Dziennik Ustaw i Monitor Polski przy pomocy Rządowego Centrum Legislacji, które jest państwową jednostka organizacyjną podległą Prezesowi Rady Ministrów.  Sąd pytający zaznacza, że art. 9 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych nakazuje ogłaszanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dotyczących aktów normatywnych ogłoszonych w Dzienniku Ustaw. Przepis nie wskazuje odrębnego terminu w jakim ma nastąpić opublikowanie orzeczenia przez Prezesa Rady Ministrów, jednak z treści art. 190 ust. 2 Konstytucji RP wynika obowiązek niezwłocznego opublikowania orzeczenia, a więc w najkrótszym możliwym czasie po przekazaniu dokumentacji przez Trybunał Konstytucyjny.

Zdaniem sądu pytającego w myśl art. 433 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (dalej: k.p.k.) granice kontroli odwoławczej, gdy oskarżony występuje bez obrońcy wyznacza zakres zaskarżenia i w związku z tym sąd odwoławczy musi skontrolować zaskarżone orzeczenie pod kątem wszystkich uchybień wymienionych w art. 438 k.p.k., w tym ewentualnej niewspółmierności orzeczonego środka karnego. W toku postępowania odwoławczego zadaniem sądu jest kontrola zaskarżonego wyroku sądu pierwszej instancji przez pryzmat ustawowych przepisów prawa procesowego z uwzględnieniem zmian stanu prawnego, jaki nastąpił po wydaniu wyroku w sprawie oskarżonego, a przed kontrolą odwoławczą zainicjowaną wniesieniem środka zaskarżenia. Taka kontrola jest prawem obywatela i wynika wprost z norm konstytucyjnych, w szczególności art. 176 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem pytającego sądu w toku postępowania apelacyjnego wytworzyła się nowa sytuacja faktyczna i prawna, która wzbudziła wątpliwości, co do zgodności z przepisami Konstytucji art. 21 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 9 ust. 1 pkt 6 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Ogłoszenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest obowiązkiem o charakterze ustrojowym wynikającym wprost z art. 190 ust. 2 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Wyrok o sygn. SK 22/21 do chwili wydania postanowienia o przedstawieniu niniejszego pytania prawnego nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw. W ocenie sądu pytającego wytworzona sytuacja narusza konstytucyjną zasadę współdziałania władz, gdyż organ władzy wykonawczej nie wykonuje obowiązku wynikającego wprost z przepisów Konstytucji, jak również z przepisów ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. 

Pytający sąd wskazuje, że Konstytucja nie przewiduje żadnego trybu odmowy ogłaszania lub zaniechania ogłaszania wyroków TK. Uchwała Sejmu (chodzi o uchwałę Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 6 marca 2024 r. z dnia 6 marca 2024 r.  w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego lat 2015-2023 w kontekście działalności Trybunału Konstytucyjnego M. P. poz. 198) niezależnie od wagi podniesionych argumentów prawnych i politycznych, również taką podstawą normatywną dla organów władzy wykonawczej być nie może.

Zdaniem sądu pytającego prawo do sądu oznacza prawo do rozpoznania sprawy przez niezależny sąd, który nie może być ograniczony w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, decyzjami organów władzy sądowniczej czy wykonawczej, w sposób inny niż przewidziany w Konstytucji. Potencjalne uniemożliwianie przez organ władzy wykonawczej możliwości wydania sprawiedliwego wyroku narusza normy prawa międzynarodowego, a w szczególności art. 6 ust. 1 zdanie 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 lipca 1950 r. Oskarżony w sprawie zawisłej przed pytającym sądem ma prawo oczekiwać rozstrzygnięcia swojej sprawy w rozsądnym terminie.

W ocenie sądu pytającego odrębność władzy sądowniczej od innych władz oznacza zakaz oddziaływania w jakikolwiek sposób na działalność orzeczniczą sądów. Rozstrzygnięcia sądów mogą być poddawane kontroli wyłącznie sądów wyższych instancji na zasadach i w formach określonych w Konstytucji i ustawach. Kształt przepisu art. 21 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 9 ust. 1 pkt 6 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych pozwala na takie oddziaływanie na działalność orzeczniczą sądów, która narusza przepisy Konstytucji. W istocie taki kształt przepisu pozwala na specyficzny pozakonstytucyjny nadzór nad działalnością orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego, co skutkuje ingerencją w działalność judykacyjną organów władzy sądowniczej.

Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: sędzia TK Jarosław Wyrembak - przewodniczący, prezes TK Bogdan Święczkowski - sprawozdawca, sędzia TK Krystyna Pawłowicz, sędzia TK Stanisław Piotrowicz, sędzia TK Rafał Wojciechowski.

Zgodnie z zaleceniami przygotowanego m.in. przez MSWiA poradnika, odpowiedzialność za ewakuację zwierząt spoczywa na ich właścicielach. W dokumencie podkreślono, że w sytuacjach kryzysowych należy wcześniej przygotować dokumentację zdrowotną zwierząt, potwierdzenia szczepień oraz informacje o stosowanych lekach.  

Zobacz też: Pytania o plecak i ewakuację. Eksperci odpowiadają widzom

Wskazane jest zgromadzenie sprzętu transportowego – kagańców, szelek, smyczy, transporterów czy klatek – oraz zapasu karmy, wody i leków wystarczających na kilka dni. Zwierzęta powinny być oznakowane, najlepiej poprzez mikroczip i wpis do ogólnodostępnej bazy, a dane kontaktowe właściciela mają znajdować się na obroży lub szelkach. 

W momencie, gdy ogłaszana jest ewakuacja lub gdy pojawiają się pierwsze sygnały zagrożenia – np. ostrzeżenia meteorologiczne, alarmy – właściciel zwierzęcia domowego powinien od razu skompletować ważną dokumentację i sprzęt do transportu.

To oznacza, że smycz, transporter czy klatka muszą być dostępne od ręki. Z kolei karmę i wodę warto zgromadzić wcześniej, najlepiej w zasobach, które wytrzymają kilka dni.  

Jeśli nie da się zabrać zwierząt razem z ludźmi, należy stworzyć dla nich schronienie w budynkach gospodarskich. Konieczne jest, by te budynki były zabezpieczone, by ogrodzenia były stabilne, pasza i woda były przygotowane na co najmniej 14 dni. 

Należy jak najszybciej powiadomić służby ratownicze o lokalizacji zwierząt. Taka informacja jest kluczowa dla działań ratunkowych, by służby mogły zaplanować odwiedziny, zapewnić dostęp lub podjąć ewakuację, gdy warunki zostaną poprawione. 

Czytaj także: Polska modernizuje system schronów, ukryć i miejsc doraźnego schronienia

A co z wywożeniem swoich pupili z kraju? Zwierzęta przemieszczane między granicami muszą posiadać paszporty, a także wspomniane na początku tekstu aktualne szczepienia i oznakowanie.  

Inna sprawa, że – jak pokazała sytuacja uchodźców z Ukrainy – w czasie wojny przepisy bywają tymczasowo łagodzone, aby umożliwić szybszą ewakuację zwierząt z obszarów objętych działaniami wojennymi. Warto jednak być przygotowanym na wypadek utrzymania wszystkich restrykcji.

Minister Szmyhal zaznaczył, że grupa będzie platformą do koordynacji i opracowania inicjaty z wykorzystaniem nowych technologii. Jak podkreślił, centralnym elementem jej działalności będą programy szkoleń, które pomogą „przeciwstawić się naszemu wspólnemu wrogowi”. 

Szef ukraińskiego resortu obrony oświadczył, że jego kraj dysponuje unikalnym doświadczeniem bojowym i technologiami, które jest gotów przekazać Polsce. – Ukraina ma unikalne doświadczenie bojowe, wojskowych i technologie. Jesteśmy gotowi podzielić się tym doświadczeniem z Polakami – powiedział.

Kosiniak-Kamysz podkreślił, że Polska chce korzystać z olbrzymiego doświadczenia Ukraińców w zakresie systemów dronowych i antydronowych.

– Chciałbym, by na tej współpracy korzystał polski państwowy i prywatny sektor zbrojeniowy – poinformował szef MON. Jak mówił, resorty polski i ukraiński podpisały trzy porozumienia m.in. w tej sprawie. – To jest współpraca zarówno pomiędzy siłami zbrojnymi, instytucjami badawczymi, naukowymi, jak i pomiędzy naszymi przemysłami – powiedział Kosiniak-Kamysz. Dodał również, że celem jest m.in. stworzenie polsko-ukraińskich konsorcjów i przedsięwzięć joint venture, zajmujących się „produkcją wszelkiego rodzaju systemów bezzałogowych”.

Ministrowie odbyli też rozmowy o organizacji wspólnych szkoleń polskich i ukraińskich ekspertów wojskowych z walki dronowej, w tym przede wszystkim zwalczania wrogich dronów. Szkolenia te jednak mają odbywać się w Polsce, a nie na terenie Ukrainy. Premier Ukrainy zaznaczył, że kluczowym mechanizmem dla wspólnych projektów obronnych mogą się stać fundusze, które Polska otrzymała w ramach unijnego budżetu SAFE.

W nocy z 9 na 10 września, w trakcie nocnego ataku Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, polska przestrzeń powietrzna została wielokrotnie naruszona przez drony. Uruchomiono procedury obronne. Maszyny, które stanowiły bezpośrednie zagrożenie, zostały zestrzelone przez polskie i sojusznicze lotnictwo. Był to pierwszy raz w nowoczesnej historii Polski, kiedy w przestrzeni powietrznej kraju Siły Powietrzne użyły uzbrojenia.

Czytaj też: Cyberatak na popularny komunikator. Wojsko ostrzega