Wchodzisz i wiesz

Publiczna dyplomacja przerodziła się w otwartą kłótnię na platformie X. Spór między rzecznikiem MSZ a szefem prezydenckiego biura polityki międzynarodowej rozgorzał z powodu, wydawałoby się, błahego powodu: wspólnego lotu na sesję Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Rzecznik Paweł Wroński oskarżył Kancelarię Prezydenta o złamanie "eleganckiej tradycji", na co ostro zareagował Marcin Przydacz, zarzucając mu manipulację. Olga Papiernik

Międzynarodowy Komitet Olimpijski ogłosił, że Rosjanie i Białorusini będą mogli rywalizować w konkurencjach indywidualnych pod neutralnym sztandarem.

Nie wystąpią w ceremonii otwarcia, a ich wyniki nie zostaną zaliczone do klasyfikacji medalowej. Każdy zawodnik będzie musiał udowodnić brak powiązań z armią oraz brak wsparcia dla wojny w Ukrainie.

CZYTAJ TEŻ: Dramatyczne sceny w Tokio. Polak padł na bieżni z wycieńczenia

Decyzja jest powtórzeniem zasad z Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 2024 r., gdy na arenach pojawiło się 15 Rosjan i 17 Białorusinów, zdobywając łącznie pięć medali.

Federacje sportowe zdecydują o szczegółach

Choć MKOl dał zielone światło, ostateczny kształt neutralnej reprezentacji będzie zależał od międzynarodowych federacji. Część z nich – jak federacje narciarska, biathlonowa czy saneczkarska – nadal utrzymuje zakaz startów dla Rosjan i Białorusinów. Inne, jak ISU, dopuszczają ograniczoną liczbę zawodników w konkurencjach indywidualnych.

Rosyjscy sportowcy od lat zmagają się z sankcjami – najpierw za aferę dopingową, a od 2022 roku za agresję wobec Ukrainy.

Ich powrót w 2026 r. będzie więc ograniczony i nadal obarczony politycznymi kontrowersjami.

CZYTAJ TEŻ: Koszulka od Kolejorza dla gwiazdy Oasis. Muzyk prezentem pochwalił się w sieci

Dwa największe banki w Polsce - PKO BP i Pekao - ostrzegają klientów przed utrudnieniami w niedzielę. Mogą wystąpić trudności z blikiem, aplikacją, przelewami czy wypłatą pieniędzy z bankomatu.

"Prześwit", nowy polski dramat kryminalny, zapowiadany jest przez dystrybutora jako "pełna niedopowiedzeń opowieść związana z tajemniczym zaginięciem młodej matki i poszukiwaniem prawdy". Po znakomitym przyjęciu na festiwalach w Polsce i zagranicą, film z Cezarym Łukaszewiczem i Darią Poluniną w rolach głównych będzie można oglądać w kinach. Od kiedy? Piotr Kozłowski

„Edukacja zdrowotna i walka ze zdefiniowanymi już czynnikami ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera mogą znacząco zmniejszyć liczbę chorych w przyszłości” – powiedziała prof. Alina Kułakowska, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. 21 września obchodzony jest Światowy Dzień Choroby Alzheimera.

Nawet 700 tys. Polaków może cierpieć na choroby otępienne. Pacjentów przybywa w lawinowym tempie

W Polsce – według różnych szacunków – żyje od 600 do nawet ponad 700 tys. osób cierpiących na choroby otępienne. Ministerstwo Zdrowia prognozuje, że w 2038 r. schorzenia te będą dotyczyć aż 1,2 mln Polaków. Do przyczyn dynamicznego wzrostu liczby chorych eksperci zaliczają przede wszystkim: starzenie się społeczeństwa (co związane jest z częstszym występowaniem chorób towarzyszących), ale ryzyko zwiększa też zanieczyszczenie środowiska, niezdrowa dieta i brak aktywności fizycznej. Najczęstszą przyczyną otępienia jest choroba Alzheimera, na którą cierpi około 360 tys. Polaków. Jest ona diagnozowana głównie u osób powyżej 65. roku życia, ale zapadają na nią też pacjenci znacznie młodsi, około 40. roku życia.

Choroba Alzheimera długo może nie dawać żadnych wyraźnych objawów. Jej przyczyną jest gromadzenie się w mózgu nieprawidłowych białek, które prowadzą do utraty funkcji, a potem śmierci neuronów. Konsekwencją tego są zaburzenia tzw. wyższych czynności korowych, jak pamięć, orientacja, rozumienie, liczenie, mowa czy ocena sytuacji. Oprócz dysfunkcji poznawczych u osoby chorej dochodzi do zaburzeń zachowania, nastroju i osobowości. Pacjent zaczyna zapominać podstawowe słowa i rzeczy związane z czynnościami dnia codziennego, myli imiona, gubi się w znanych mu miejscach. Z czasem przestaje rozpoznawać bliskich, nie potrafi wykonać samodzielnie prostych czynności, nie panuje nad funkcjami fizjologicznymi.

Choroba Alzheimera potrafi rozwijać się przez wiele lat. „Dyskretne symptomy”

Zmiany w mózgu mogą zachodzić nawet przez kilka lat, zanim pojawią się pierwsze, bardzo dyskretne symptomy choroby. Znakami ostrzegawczymi są m.in.: zaburzenia językowe, zaburzenia pamięci, zmienny nastrój, zmiany osobowości, trudności w orientacji. Ponieważ dostępne obecnie leczenie objawowe choroby Alzheimera jest tym skuteczniejsze, im wcześniej zostanie rozpoczęte, bardzo ważne jest szybkie reagowanie na sygnały ostrzegawcze.

CZYTAJ TEŻ: Światowy Dzień Serca. Tegoroczne obchody w Krakowie

Eksperci w dziedzinie neurologii od dawna mówią, że aby skutecznie zmierzyć się z rosnącą liczbą chorych na choroby otępienne, niezbędne są zmiany systemowe. Chodzi o: wprowadzenie koordynowanej opieki dla pacjentów z chorobami neurozwyrodnieniowymi oraz jasnych ścieżek diagnostyczno-terapeutycznych, poprawę dostępności do lekarzy i przychodni chorób otępiennych, a także inwestowanie w neurologię – szkolenie specjalistów, wprowadzanie nowych terapii, regularna aktualizacja wycen programów lekowych.

Eksperci: pacjenci z chorobą Alzheimera potrzebują nie tylko pomocy lekarzy

„Dla pacjentów ważna jest możliwość uzyskania wczesnej diagnozy, a następnie szybkie otrzymanie leczenia, które łagodzi objawy i spowalnia ich narastanie. (…) Z punktu widzenia neurologów istotne jest jak najszybsze wdrożenie ścieżki diagnostycznej od poziomu POZ do opieki wysoce specjalistycznej, tak aby jak najwięcej pacjentów i jak najszybciej mogło otrzymać właściwą pomoc i skorzystać z dostępnych opcji terapeutycznych” – skomentowała dr hab. Agnieszka Gorzkowska, przewodnicząca Sekcji Alzheimerowskiej Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Inną ważną kwestią jest systemowe wspieranie pacjentów i opiekunów – formalne, psychologiczne i finansowe. Ciągła opieka nad pacjentem z chorobą Alzheimera wymaga bowiem ogromnego wysiłku psychicznego i fizycznego. „Bardzo istotne jest zapewnienie wsparcia dla opiekunów (w tym dostępu do opieki wytchnieniowej czy pomocy psychologicznej) oraz działania edukacyjne skupione na zwiększaniu świadomości społecznej i na ograniczaniu stygmatyzacji i uprzedzeń wobec chorych i ich rodzin” – oceniła prof. Halina Sienkiewicz-Jarosz, przewodnicząca Krajowej Rady ds. Neurologii.

Zdrowy tryb życia i profilaktyka mogą zmniejszyć ryzyko chorób otępiennych

Dr Gorzkowska przypomniała, że w 2025 r. zostały sfinalizowane prace nad stworzeniem Krajowego Programu Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025-2030, o który od dawna postulowali neurolodzy. „Jednak prowadzenie efektywnych działań w ramach tego programu wymaga ich finansowania” – zaznaczyła. 

Zdaniem prof. Sienkiewicz-Jarosz wdrożenie Krajowego Programu Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025–2030 może istotnie wpłynąć na poprawę dostępności diagnostyki i leczenia. „Program zakłada również działania profilaktyczne m.in. promocję aktywnego stylu życia, czy szereg interwencji medycznych (leczenie nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, otyłości, hipercholesterolemii – zwłaszcza stężenia cholesterolu LDL), które mogą zmniejszyć ryzyko otępienia” – wymieniała specjalistka.

Jak podsumowały neurolożki, choroba Alzheimera stanowi ogromne wyzwanie zarówno medyczne, jak i społeczne, ale we współpracy z decydentami można stworzyć system kompleksowej pomocy dla pacjentów i ich rodzin. 

CZYTAJ TEŻ: Sfingował wypadki i dokumenty, by wyłudzać pieniądze z polisy

Pomysł budowy „muru dronów” zyskał poparcie przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen oraz komisarza ds. obrony Andriusa Kubiliusa. Projekt, tworzony przez Polskę, Finlandię, Estonię, Łotwę i Litwę, ma na celu wzmocnienie bezpieczeństwa całej wschodniej granicy UE i NATO.

Trzonem systemu jest platforma antydronowa Eirshield, opracowana przez estońską firmę DefSecIntel oraz łotewską Origin Robotics.

Technologia wykorzystuje radary, kamery i sztuczną inteligencję do wykrywania i neutralizowania wrogich dronów – od zakłócania sygnału po fizyczne przechwytywanie.

Czytaj też: Cyberatak na europejskie lotniska. Chaos, opóźnienia i odwołane loty

System został już częściowo sprawdzony na Ukrainie, gdzie pomaga zwalczać m.in. drony Shahed.

Finansowanie i wyzwania technologiczne

Choć koszt budowy systemu jest znacznie niższy niż tradycyjnych systemów przeciwrakietowych, wciąż wymaga wielomilionowych nakładów.

W sierpniu Komisja Europejska odrzuciła wniosek Estonii i Litwy o dofinansowanie projektu, jednak rządy krajów bałtyckich przeznaczyły już własne środki – po kilkanaście milionów euro – na rozwój technologii.

Eksperci podkreślają, że system musi zostać dostosowany do standardów NATO oraz funkcjonować w czasie pokoju, co oznacza konieczność precyzyjniejszej identyfikacji zagrożeń.

Mur dronów nie zastąpi klasycznej obrony powietrznej, ale ma być jej istotnym uzupełnieniem.

Czytaj też: Młodzi Niemcy garną się do wojska. „Wielki krok naprzód”

NATO zmaga się z poważnym wyzwaniem: systemy zamówień broni są zbyt wolne i nie odpowiadają na potrzeby współczesnej wojny. Portal CNN, powołując się na specjalistów, podkreśla, że procedury Sojuszu są przestarzałe, co szczególnie widać na przykładzie zwalczania masowych ataków dronów. Incydent, w którym polskie myśliwce musiały interweniować w odpowiedzi na rosyjskie drony, pokazał, jak kosztowne i niewydajne są tradycyjne metody obrony w starciu z nowymi zagrożeniami. Olga Papiernik

Janusz Rewiński w pamięci wielu widzów zapisał się jako Siara w kultowej komedii Juliusza Machulskiego "Kiler". Aktor ponownie wcielił się w tę postać w drugiej części tej superprodukcji, czyli "Kiler-ów 2-óch". Okazuje się, że aktor odrzucił inną kultową rolę. Kogo nie chciał zagrać? Marta Kawczyńska

Dyrekcja lotniska w Brukseli poinformowała, że z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu połowa lotów zaplanowanych na niedzielę zostanie odwołana - podała Agencja Reutera.

Dyrekcja lotniska w Brukseli poinformowała, że z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu połowa lotów zaplanowanych na niedzielę zostanie odwołana - podała Agencja Reutera.

Grzegorz Pawlak, który jest gościem tego odcinka Kawki z...to głos "Tańca z Gwiazdami" i zapowiedzi programowych Polsatu. Wielu widzów zna go także jako polski głos Skippera z "Madagaskaru" czy Lorda Vadera z "Gwiezdnych wojen". Jaką wielką pasję ma aktor? Kiedy nauczył się siebie? Jak to się stało, że zarabia na życie głosem? "Gdybym teraz był ojcem, byłbym dużo bardziej odpowiedzialny" - mówi w Kawce z...Grzegorz Pawlak. Marta Kawczyńska

Ten quiz z geografii jest mocno podchwytliwy. Podajemy nazwy dwóch miast a Waszym zadaniem jest odgadnięcie, w jakim kraju się znajdują. Na pewno większość traficie, ale na pytanie nr 8 mało kto zna odpowiedź Marta Kawczyńska

Na warszawskim Mokotowie w sobotę wieczorem doszło do tragicznego wypadku z udziałem motocyklisty. Około godziny 22:20 na al. Niepodległości, w rejonie skrzyżowania z ul. Lenartowicza, kierowca taksówki, skręcając w lewo, nie ustąpił pierwszeństwa nadjeżdżającemu jednośladowi – wynika ze wstępnych ustaleń policji.

Motocykl po zderzeniu wypadł z jezdni, uderzył w słup, sforsował ogrodzenie i wpadł na parking, gdzie zderzył się jeszcze z kilkoma zaparkowanymi samochodami.

Pomimo podjętej reanimacji życia kierowcy nie udało się uratować.

Zobacz także: Bez kasku i uprawnień szalał na motocyklu. 15-latek potrącił pieszego

Anna-Maria Sieklucka stawia pierwszy krok w międzynarodowym świecie filmu. Polska aktorka, znana z odważnych ról i konsekwentnie budująca swoją karierę, pojawia się w thrillerze "Pokuszenie" w reżyserii Neila Marshalla, twórcy takich hitów jak "Zejście", "Gra o tron" czy "Westworld". Film trafił właśnie do wypożyczalni VOD. Piotr Kozłowski

Spróbuj swoich sił w bardzo wymagającym quizie ortograficznym. Przykłady pochodzą z jednego z ogólnopolskich dyktand. Komplet punktów to dowód na mistrzostwo. Agnieszka Maj

Znasz, pamiętasz tamte czasy? Pamiętasz, jak się wtedy żyło? Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie, który przypomina najważniejsze aspekty tamtych lat. Od codzienności, przez rozrywkę, aż po kultowe wakacje i wydarzenia tamtej dekady. Powodzenia! Lena Ratajczyk

Znasz, pamiętasz tamte czasy? Pamiętasz, jak się wtedy żyło? Sprawdź swoją wiedzę w naszym quizie, który przypomina najważniejsze aspekty tamtych lat. Od codzienności, przez rozrywkę, aż po kultowe wakacje i wydarzenia tamtej dekady. Powodzenia! Lena Ratajczyk

„Chcemy, aby Wenezuela natychmiast przyjęła wszystkich więźniów i osoby z zakładów psychiatrycznych, w tym z najgorszych na świecie szpitali psychiatrycznych, które wenezuelskie 'przywództwo' siłą wypchnęło do Stanów Zjednoczonych. Tysiące ludzi zostało ciężko rannych, a nawet zabitych przez te 'potwory'” - napisał Trump w serwisie Truth Social.

„WEŹCIE ICH DO CHOLERY Z NASZEGO KRAJU NATYCHMIAST, ALBO KONSEKWENCJE BĘDĄ TRUDNE DO OSZACOWANIA!” – dodał.

Groźba Trumpa pada dzień po tym, jak prezydent USA poinformował o kolejnym uderzeniu na wenezuelską łódź na Morzu Karaibskim. Według Waszyngtonu miała ona przewozić narkotyki do Stanów Zjednoczonych. W ataku rakietowym na łódź miało zginąć trzech członków gangu (prawdopodobnie Tren de Aragua), który – jak utrzymuje Trump – działa na zlecenie rządu Nicolasa Maduro.

Donald Trump twierdzi, że inne kraje wysyłają do USA więźniów i obłąkanych

Maduro oskarżał Trumpa o przygotowania do inwazji jego kraju i planów zmiany reżimu. Trump twierdził, że nie jest to jego zamiarem, lecz nie wykluczał uderzeń wewnątrz terytorium Wenezueli. Amerykańskie siły zbrojne ściągnęły w region Morza Karaibskiego dodatkowe samoloty i okręty.

Trump od dawna utrzymuje, że inne kraje, w tym Wenezuela, „opróżniają więzienia i ośrodki dla obłąkanych” i wysyłają przestępców celowo do Stanów Zjednoczonych, choć dotąd nie zaprezentował żadnych dowodów na tę tezę. Odkąd objął władze po raz drugi uznał gang Tren de Aragua za organizację terrorystyczną, odebrał ponad 100 tys. Wenezuelczykom prawo do legalnego pobytu.

Władze Wenezueli początkowo odmawiały przyjęcia deportowanych migrantów, lecz w marcu zawarły z administracją Trumpa układ o wznowieniu lotów. Jeszcze w lipcu Caracas zgodziło się na repatriację migrantów więzionych w salwadorskim mega więzieniu, dokąd zostali wysłani przez USA.

CZYTAJ TEŻ: Napięcie z Wenezuelą wzrasta. USA wysyłają F-35

Łazienka to miejsce, w którym szybko gromadzi się wilgoć, a wraz z nią nieprzyjemne zapachy. Choć na rynku znajdziemy wiele odświeżaczy powietrza, często działają one tylko chwilowo i zawierają sztuczne substancje. Okazuje się jednak, że istnieje prosty i sprawdzony domowy sposób na naturalny zapach do łazienki. Wystarczą dwie łyżki naturalnego składnika, by uzyskać długotrwały, świeży zapach w łazience. Marzena Sarniewicz

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek główna wygrana wyniesie sześć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 20 września 2025 roku.