Wchodzisz i wiesz

Chińskie Centrum Astronautów (ACC) opublikowało nagranie przedstawiające kulinarne przygody na pokładzie Stacji Kosmicznej Tiangong. Przekazało, że po 28 minutach grillowania tajkonauci z załogi Shenzhou-20 i -21 mieli gotowe do spożycia skrzydełka kurczaka. Wang Jie i Wu Fei przygotowali także stek z czarnym pieprzem dla Chen Donga, dowódcy misji Shenzhou-20.

Liu Weibo z ACC powiedział dziennikowi „Global Times”, że dzięki przełomowym osiągnięciom technicznym w zakresie kontroli temperatury, magazynowania żywności oraz resztek, katalizy wysokotemperaturowej, filtracji wielowarstwowej i innych technologii, piec umożliwia bezdymne (bezolejowe) pieczenie na orbicie. Spełnia przy tym wszelkie standardy emisji dymu olejowego obowiązujące na stacji kosmicznej.

„Jednostka oczyszczająca i całe urządzenie przechodzą rygorystyczne testy, aby spełnić wymagania stacji kosmicznej, umożliwiając ciągłą i niezawodną pracę przez 500 cykli” – zachwalał Liu. Wskazał że zainstalowanie „piekarnika” w „kuchni kosmicznej” ma na celu poprawę jakości życia tajkonautów podczas misji kosmicznych.

Pieczenie w kosmosie

Pieczenie w kosmosie to skomplikowany proces. Na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) przetestowano wcześniej prototyp piekarnika zbudowanego przez firmy NanoRacks i Zero G Kitchen. W 2020 roku na orbicie upieczono pięć ciasteczek z kawałkami czekolady, co było pierwszym takim sukcesem w historii ludzkości.

Trzy z tych ciasteczek zostały później ściągniętych na Ziemię na pokładzie statku kosmicznego Dragon firmy SpaceX. Astronauci ustalili, że pieczenie w kosmosie zajmuje więcej czasu. Pierwsze ciasteczko, pieczone przez 25 minut, było niedopieczone.

Dopiero drugie, które włożono do urządzenia na 75 minut, uwolniło świeży zapach. Najlepsze okazały się próbki numer 4 i 5, pieczone przez odpowiednio 120 i 130 minut i studzone przez 25 i 10 minut. Upieczenie skrzydełek w ciągu 28 minut wydaje się być zatem nie lada osiągnięciem.

Kosmiczne śmieci na drodze

Chińska Agencja Załogowych Lotów Kosmicznych (CMSA) poinformowała, że przekłada na późniejszy termin powrót na Ziemię statku kosmicznego Shenzhou-20 w związku z prawdopodobnym zderzeniem z kosmicznymi śmieciami. Nie ma informacji wskazujących, aby zdarzenie to spowodowało poważne uszkodzenia lub straty. Dokładny termin zakończenia trwającej misji kosmicznej nie został podany do publicznej wiadomości.

Agencja nie sprecyzowała, czy statek zderzył się z kosmicznymi śmieciami w czasie lotu do stacji Tiangong czy dopiero po przycumowaniu do stacji. Do stacji przycumowany jest także drugi chiński statek, Shenzhou-21, który wystartował z Centrum Startowego Satelitów Jiuquan w piątek, 31 października, zabierając trzyosobową załogę.

Rezerwowy statek kosmiczny czeka

Decyzja o powrocie statku i załogi stacji pozostającej w przestrzeni kosmicznej od 24 kwietnia bieżącego roku ma zostać podjęta po sprawdzeniu i analizie ewentualnych uszkodzeń oraz możliwości ich naprawy. W przypadku braku możliwości użycia statku Shenzhou-20, załoga powróci na Ziemię statkiem Shenzhou-21, a w kosmos uda się rezerwowa jednostka, przygotowana do startu w Centrum Startowym w Jiuquan.

To pierwszy przypadek w chińskim programie kosmicznym, gdy powrót misji na Ziemię jest przełożony z powodu kosmicznych śmieci. W 2021 roku Chiny informowały o konieczności dwukrotnego wykonania manewrów unikowych przez stację kosmiczną Tiangong w związku z ryzykiem zderzenia z poruszającymi się po orbicie fragmentami rakiet lub satelitów.

Kosmiczne śmieci – to fragmenty statków kosmicznych (rakiet, stopni nośnych, satelitów), które uległy awarii lub zużyciu i pozostają na orbicie poza kontrolą, a przez to stwarzają zagrożenie dla aktywnych misji kosmicznych. Większość z nich ma małe rozmiary (poniżej 1 cm), jednak ze względu na dużą prędkość poruszania się, mogą stanowić zagrożenie, zwłaszcza dla załogowych lotów kosmicznych. W przeszłości notowano przypadki zderzeń z ISS oraz wahadłowcami kosmicznymi używanymi do 2011 roku przez Stany Zjednoczone.

Czytaj także: Tajkonauci pobili kosmiczny rekord Amerykanów. „Pełen sukces”

Planowana przez PKP PLK reorganizacja zakładająca mi.n. połączenie Zakładu Linii Kolejowych w Częstochowie z jednostką w Sosnowcu miała nastąpić od 1 stycznia 2026 roku. PKP wyjaśniała, że że celem restrukturyzacji jest uporządkowanie struktury i usprawnienie zarządzania zasobami przy zagwarantowaniu miejsc pracy dla wszystkich pracowników i kontynuacji stanowisk pracy w dotychczasowych lokalizacjach.

Tymczasem zdaniem związkowców i kolejarzy centralizacja struktur w regionie będzie prowadziła do przeniesienia kluczowych funkcji do Sosnowca, osłabiając znaczenie Częstochowy w systemie kolejowym. To może wpłynąć negatywnie na jakość obsługi pasażerów i utrzymania infrastruktury.

Podczas wizyty w Częstochowie minister infrastruktury Dariusz Klimczak zapewnił, że restrukturyzacji nie obejmie zwolnień pracowników.

– Nikt w żadnych z tych miast nie zostanie zwolniony, jedynie mogą na tym stracić związki zawodowe, ponieważ będą musiały połączyć dwa oddziały w jeden i z dwóch szefów związków zawodowych może być jeden – mówił minister infrastruktury. – Z drugiej strony realizujemy mnóstwo inwestycji, więcej niż w poprzednich latach. Mamy większy budżet na modernizację kolei. Tych zadań jest naprawdę bardzo dużo i potrzeba nam ludzi, więcej ekspertów, więcej osób działających w branży budowlanej i kolejowej. Sprawa zmian organizacyjnych wewnątrz spółki PKP PLK nie polega na jakichkolwiek zwolnieniach, a bardziej synchronizacji tej pracy. Poprosił wiceministra odpowiadającego za kolei i władze PKP PLK, aby jeszcze raz przeanalizowały, czy rzeczywiście w taki sposób należy te zmiany przeprowadzać.

Uczestnicy zorganizowanej 22 października konferencji prasowej przekonywali jednak, że obecność siedziby Zakładu Linii Kolejowych w mieście ma kluczowe znaczenie dla lokalnej gospodarki, zatrudnienia oraz dostępności usług transportowych dla mieszkańców i przedsiębiorców. Zakład przyczynia się do rozwoju społeczności, poprawy warunków życia i tworzenia więzi lokalnych.

Stanowisko w sprawie zachowania odrębności organizacyjnej Zakładu Linii Kolejowych w Częstochowie przyjęli także miejscy radni.

– Rada Miasta Częstochowy wyraża głębokie zaniepokojenie dotyczące włączenia Zakładu Linii Kolejowych w Częstochowie do Zakładu Lini i Kolejowych w Sosnowcu w ramach struktur organizacyjnych PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., dalej: (PKP PLK S.A). Wnosimy o natychmiastowe wstrzymanie procesu konsolidacji o raz ponowne przeanalizowanie zasadności i skutków tej zmiany z uwzględnieniem interesu lokalnych społeczności, pracowników oraz efektywności operacyjnej PKP PLK S.A – czytamy w dokumencie (więcej pisaliśmy tutaj).

5 listopada w specjalnym komunikacie zarząd PLK SA poinformował o wstrzymaniu planowanej integracji. – W trakcie konsultacji społecznych otrzymaliśmy wiele uwag i komentarzy dotyczących zakresu i sposobu wdrożenia integracji ze strony związków zawodowych, samorządów lokalnych i parlamentarzystów. Biorąc pod uwagę dodatkowe analizy przeprowadzone w wyniku wniosków z konsultacji społecznych, Zarząd PLK SA podjął decyzję o wstrzymaniu integracji Zakładów Linii Kolejowych w trybie przedstawionym do konsultacji społecznych – czytamy w oświadczeniu spółki.

Radny Lewicy Tomasz Blukacz, przewodniczący Rady Powiatowej OPZZ w Częstochowie, który stanął w obronie miejscowego Zakładu Linii Kolejowych nie kryje satysfakcji.

– To dowód na to, że dialog społeczny jest kluczowy, a zmiany dotyczące tylu ludzi nie mogą być podejmowane za plecami! W Częstochowie to jest szczególny powód do radości, bo broniliśmy nie tylko etatów, ale i wieloletniej tradycji i znaczenia naszego ZLK – przekonuje i dodaje: Mamy nadzieję, że kolejne analizy przyniosą kompleksowe i korzystne rozwiązania, a nie tylko cięcia kosztów kosztem pracowników i bezpieczeństwa.

Źródło: własne, PKP PLK, facebook Tomasza Blukacza

Zbigniew Ziobro zabrał głos podczas konferencji prasowej w Budapeszcie. - Donald Tusk otoczony jest ludźmi, o których można śmiało powiedzieć, używając języka potocznego, że są złodziejami - mówił Ziobro. Powiedział, że sam Donald Tusk mógł być zamieszany w proceder korupcyjny. Agnieszka Maj

Znasz się na klasyce polskiej literatury? Wbrew pozorom nie chodzi tylko o lektury szkolne. Komplet 20 punktów w tym quizie beletrystycznym zdobędą wyłącznie wytrawne mole książkowe. Powodzenia! Piotr Kozłowski

Narodowy Fundusz Zdrowia otrzyma dodatkowe 3,5 miliarda złotych na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej. Prezes NFZ Filip Nowak wskazał, że środki te zostały zabezpieczone przez Ministerstwo Zdrowia we współpracy z Ministerstwem Finansów i mają pozwolić na zwiększenie dostępności świadczeń medycznych.

Niemiecki Commerzbank w III kwartale miał  2,94 mld euro przychodów. W tym okresie zysk netto spadł do 591 mln euro, głównym powodem gorszych wyników są koszty odpraw wypłacane zwolnionym pracownikom.

Ten quiz jest szybki, ale nostalgii i sentymentu w ogóle w nim nie brakuje. Starsi będą mieli, co wspominać, młodsi mogą dopytać tych, którzy życie w czasach PRL pamiętają. Odpowiecie na wszystkie pytania? Marta Kawczyńska

Największą siłą produkcji o katastrofie ze stycznia 1993 roku są nieznane szerokiej publiczności wypowiedzi osób, którym ta tragedia odmieniła życie.

Bohaterami „Zagadki Heweliusza” są m.in. ocalali z katastrofy Bogdan Zakrzewski, Jerzy Petruk i Janusz Lamek, który po raz pierwszy publicznie zabiera głos na temat temat katastrofy, a także Tadeusz Jurkiewicz, który pracował przy budowie statku, Romuald Oziewicz – przedstawiciel armatora Euroafrica Linie Żeglugowe oraz Zbigniew Bielewski – drugi oficer bliźniaczego promu Mikołaj Kopernik, świadek katastrofy. Wszyscy przedstawiają nieznane dotąd szerzej fakty. W filmie wypowiada się także Adam Zadworny, autor książki „Heweliusz. Tajemnica katastrofy na Bałtyku”, który przez lata dokumentował temat.

– W „Zagadce Heweliusza” zestawiam krążące od lat plotki i teorie spiskowe na temat katastrofy z wypowiedziami kapitanów i licznymi dowodami. Rozmawiam też z ocalałymi świadkami, których niezwykłe relacje są jednym z najważniejszych elementów filmu. Te opowieści pokazują, że zatonięcie Heweliusza było z jednej strony efektem wielu nieszczęśliwych wypadków i zaniedbań technicznych, a z drugiej – ogromną ludzką tragedią – mówi Ernest Saj, reżyser filmu.

Czytaj też: Niespodzianka dla fanów „M jak miłość”. Nowy miniserial „Życióweczka z M”

– Poprzez ten dokument włączamy się w ogólnopolską dyskusję wokół Heweliusza, która znów ożyła i rzuca nowe światło na okoliczności zdarzenia. W centrum filmu stawiamy człowieka i jego wspomnienia. „Zagadka Heweliusza” oddaje głos tym, którzy wciąż mają o tej tragedii dużo do opowiedzenia. To tragedia ludzi morza, ale także rodzin zmarłych, która znów domaga się refleksji. Wartość filmu leży przede wszystkim w wypowiedziach świadków katastrofy, którzy nie mieli jeszcze okazji wypowiedzieć się w mediach – mówi Piotr Maślak, odpowiedzialny za produkcję po stronie Telewizji Polskiej.

Prom Jan Heweliusz zatonął na Morzu Bałtyckim w nocy z 13 na 14 stycznia 1993 roku w pobliżu Rugii. To największa tragedia w powojennych dziejach polskiej żeglugi. W katastrofie zginęło 56 osób.

„Zagadka Heweliusza” – twórcy

scenariusz – Adam Zadworny;

reżyseria – Ernest Saj;

produkcja – Agnieszka Balicka, Piotr Maślak / Agencja Kreacji Publicystyki, Dokumentu i Audycji Społecznych, Telewizja Polska

„Zagadka Heweliusza” w Telewizji Polskiej

Premiera:

niedziela, 9 listopada 2025 / godz. 13.10

TVP1 i TVP VOD

Powtórka:

poniedziałek, 10 listopada 2025 / 19.00

TVP Dokument

Czytaj też: Danuta Wałęsa i Andrzej Poczobut laureatami nagrody im. Andrzeja Wajdy

Napady na słodycze zdarzają się każdemu - po stresującym dniu, przy zmęczeniu albo po prostu z przyzwyczajenia. Zamiast sięgać po czekoladę czy batonika, spróbuj napić się czegoś. Niektóre napoje naprawdę potrafią oszukać głód na słodkie i ustabilizować poziom cukru we krwi. Oto sześć z nich, które warto mieć zawsze pod ręką. Marzena Sarniewicz

Minister rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk uważa, że propozycja prezydenta ws. waloryzacji emerytur nie jest najlepsza. Jej zdaniem znacznie szybciej i prościej można wprowadzić zmiany we wskaźniku waloryzacji emerytur i rent. Chodzi o to, by przy wyliczaniu podwyżek uwzględniać nie 20 proc. realnego wzrostu płac, a 35 proc. Agnieszka Maj

W czwartek, 6 listopada rozpoczął się remont al. Wojska Polskiego na nieprzebudowanym dotąd odcinku w pobliżu węzła z al. Marszałkowską. To niejedyne tego typu prace w Częstochowie - są takie, które się dopiero zaczną.

"Jeżeli prawica się nie dogada, Tusk ma duże szanse na utrzymanie władzy. Jedynym ratunkiem, w przypadku zwycięstwa lewej strony, jest prezydent" - mówi w nowym wywiadzie Paweł Kukiuz. Uważa też, że Zbigniew Ziobro nie trafi do aresztu, bo "będą się bali". Beata Zatońska

"Patryk M. został dziś przekazany stronie polskiej przez władze niemieckie w wykonaniu Europejskiego Nakazu Aresztowania" - poinformowała Prokuratura Krajowa.

Do tragedii doszło 15 października w parku przygodowym Green Jungle Park w północnym Laosie, niedaleko granicy z Tajlandią. 47-latek z Idaho oraz jego syn zostali użądleni przez azjatyckie szerszenie olbrzymie w trakcie zjazdu z instruktorem.

– Wszystko działo się bardzo szybko – przekazał USA Today Phanomsay Phakan, dyrektor lokalnej kliniki Phakan Arocavet. – Nasi lekarze dysponują ograniczonymi możliwościami, a stan pacjentów był bardzo ciężki, dlatego natychmiast przetransportowano ich do szpitala prowincjonalnego – dodał.

Amerykański Departament Stanu potwierdził śmierć dwóch obywateli USA w prowincji Luang Prabang, zaznaczając, że z szacunku dla prywatności rodziny nie udziela dalszych informacji.

„Szerszenie mordercy”. Śmiertelne zagrożenie w Azji

Azjatyckie szerszenie olbrzymie to największe na świecie szerszenie. Osiągają nawet 5 cm długości. Owady te atakują pszczoły i inne owady, a ich jad może być śmiertelny dla ludzi. W samej Azji co roku powodują dziesiątki zgonów. W 2020 roku ich obecność po raz pierwszy potwierdzono także w amerykańskim stanie Waszyngton.

Według lokalnych władz tragedia w Laosie jest jednym z najtragiczniejszych incydentów z udziałem tych owadów w ostatnich latach.

Zobacz też: Zlekceważyły znak i uderzyły w auto. Kobiety z hulajnogi poszukiwane

W Polsce ruszył system kaucyjny. Od 1 października 2025 r. producenci, handel i konsumenci uczą się nowego sposobu gospodarowania opakowaniami po napojach. - System musi być szczelny, bo każde opakowanie z kodem EAN może potencjalnie zostać użyte ponownie w nieuprawniony sposób - przestrzegają eksperci.

"Wojsko powinno skupić się na werbunku i przeszkoleniu żołnierzy, którzy będą zabijać wroga; szkolenie ludności cywilnej z udzielania pierwszej pomocy czy zachowania w sytuacjach kryzysowych to kompetencje MSWiA" – ocenił były dowódca GROM gen. Roman Polko, krytycznie komentując program "wGotowości". Piotr Kozłowski

Ministerstwo Energii rozpoczyna kampanię edukacyjną „Czas zrozumieć Atom”, która ma przybliżać Polakom zasady działania energetyki jądrowej, pokazuje bezpieczeństwo współczesnych technologii oraz korzyści, jakie niosą one dla kraju, gospodarki i społeczeństwa.

Każdego dnia publikujemy setki tekstów, nasza strona zmienia się bardzo dynamicznie. W tym miejscu zbieramy najważniejsze wiadomości dnia.

Telewizja Polska wyprodukowała dokument „Zagadka Heweliusza” o zatonięciu promu Jan Heweliusz na Bałtyku. Film przybliża przyczyny tej największej tragedii w powojennych dziejach polskiej żeglugi i obala liczne teorie spiskowe na jej temat. Premiera „Zagadki Heweliusza” w niedzielę, 9 listopada 2025 o godz. 13.10 w TVP1 i TVP VOD.

Podczas przemówienia Alijew zauważył, że Baku okazało Sojuszowi wsparcie podczas operacji w Afganistanie, co było kluczowym elementem współpracy. Podkreślił przy tym, że armia Azerbejdżanu dostosowuje się do standardów NATO i blisko współpracuje z tureckimi siłami zbrojnymi w tym zakresie. Wojsko ma być też dalej modernizowane – zaznaczył.

Jak podał oficjalny serwis prasowy prezydenta Azerbejdżanu, Basat Öztürk – stały przedstawiciel Turcji przy NATO – podkreślił wagę spotkania z Alijewem. Przekonywał, że fundamenty obecnego rozwoju tego kraju położył jeszcze Hejdar Alijew, ojciec obecnego prezydenta, który rządził republiką jeszcze w czasach sowieckich, od 1969 do 2003 roku. Twierdził, że pod przywództwem Ilhama Alijewa Azerbejdżan stał się silniejszy we wszystkich obszarach.

Koniec konfliktu o Górski Karabach?

Przedstawiciele NATO pogratulowali też Alijewowi deklaracji pokojowej przyjętej w Waszyngtonie przez przywódców Azerbejdżanu i Armenii, dotyczącej postępów w realizacji programu pokojowego. Ma on zakończyć konflikt o Górski Karabach, region zamieszkały jeszcze do niedawna w większości przez Ormian, o który od ponad 30 lat walczyły obie strony.

Wyrażając wdzięczność, Alijew podkreślił szczególną rolę prezydenta USA Donalda Trumpa w procesie pokojowym. Dowodził, że ​​porozumienia otwierają szerokie możliwości rozwoju regionalnego.

Strony określiły również Azerbejdżan jako cenionego partnera NATO. Chwaliły wkład Sił Zbrojnych Azerbejdżanu w misję Resolute Support w Afganistanie, a także rolę kraju jako regionalnego węzła transportowego i logistycznego. Podkreślono, że azerbejdżańskie siły pokojowe były ostatnimi, które opuściły Afganistan.

W skład delegacji weszli stali przedstawiciele Turcji, Grecji, Węgier, Czarnogóry, Holandii, Macedonii Północnej, Norwegii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Czech, Portugalii i Hiszpanii przy NATO, a także zastępcy stałych przedstawicieli Stanów Zjednoczonych i Francji.

Prześladowania w Rosji

Warto dodać, że zbliżenie Baku do NATO przyspieszyło równolegle z ochłodzeniem relacji z Kremlem. Azerbejdżan oskarża Rosję o zestrzelenie samolotu linii Azerbaijan Airlines (lot Baku-Grozny), do którego doszło 25 grudnia 2024 roku pod Aktau w Kazachstanie, co spowodowało śmierć 36 osób na pokładzie. Do tego dochodzą między innymi prześladowania Azerów w Rosji ze względu na przynależność etniczną, w tym także zabójstwa oraz rozmaite wrogie działania rosyjskich służb wobec Baku.

Do NATO zbliżyła się także Armenia, zaciekły wróg Azerbejdżanu. Kraje dwukrotnie toczyły wojnę o sporny region Górskiego Karabachu, który Azerbejdżan odzyskał w błyskawicznej ofensywie w 2023 roku. Spowodowało to masową ucieczkę ponad 100 tys. mieszkańców, czyli niemal całej populacji etnicznych Ormian z Karabachu – w ciągu tygodnia ludzie ci uciekli do Armenii.

Czytaj także: Historyczny pokój między Armenią i Azerbejdżanem. Swoje ugrały USA